Page 14 - Bidbook

hebben en ook kansen kunnen aangrijpen. Dus met de ‘coalition of the willing’. ”
Samenwerking is key
Om die partijen te verenigen moet nog wel wat gebeuren, zeker in de gebouwde omgeving, benadrukt Cramer. Het vereist heel veel samenwerking in de keten. “Aan het begin van een project moet aan de voorkant direct duidelijk zijn wat de circulaire eisen zijn. En dat geldt niet alleen voor bouwen, maar ook voor slopen. Maar het kan. Cirkelstad heeft al tig keer bewezen dat wat er mogelijk is.”
Regie en coördinatie
Naast samenwerking is regie noodzakelijk. “Een partij moet zorgen voor coördinatie, zodat die circulaire eisen voor alle betrokken partijen helder zijn.” Zodra de hamer neergelegd wordt, houdt nu nog te vaak het verantwoordelijkheidsgevoel van sommige partijen op. Het is een ontwikkeling die haar zorgen baart. “De gehele bouwketen moet zorgdragen
voor een gebouw, ook in de onderhoudsfase. De faalkosten zijn in veel gevallen nog schrikbarend hoog. En ook in de onderhoudsfase moet de circulariteit optimaal behouden blijven.” Om stappen te zetten naar een circulair gebouwde omgeving hoopt ze dat de overheid de komende jaren een prominentere rol gaat spelen. Als opdrachtgever ligt er voor hen een belangrijke taak in de aanbesteding. “Die taak vervullen ze nu nog matig tot slecht. De uitvraag moet gewoon circulair zijn, maar dat geldt overigens ook voor andere opdrachtgevers. Zij creëren de basis voor een bouwproject.”
Denk in mogelijkheden
Op de vraag of alles wat gebouwd moet worden circulair moet zijn, is ze duidelijk. “Ik zou niet weten wat niet. Natuurlijk zijn er circulaire loops die kort en lang zijn, afhankelijk van het object. Maar mensen moeten niet te veel in de kramp schieten, denk in mogelijkheden. Het gaat om wat circulariteit betekent en kan bijdragen.” Ze hoopt dat alle betrokken partijen spoedig inzien
dat ze maximaal moeten hergebruiken en modulair moeten ontwerpen om zo grondstoffenverspilling tegen te gaan. “Het maken van levenscyclusanalyses speelt daarbij een belangrijke rol. In de bouwwereld zijn tools als de milieukostenindicator er niet voor niets.”
Duurzaamheid is de toekomst
Of de klimaatafspraken van 2050 gehaald worden, is volgens Cramer nog maar de vraag. “Technisch gezien is het mogelijk, maar het is een maatschappelijk, politiek en organisatorisch probleem. En dat stemt mij nog weleens somber.” Tegelijkertijd gelooft ze dat het tonen van de juiste voorbeelden voor
een versnelling kan zorgen. “Duurzaamheid is de toekomst. En DGBC is op dit moment een rots in de branding. Dat duurzaamheid en circulariteit nu ook meetbaar gemaakt worden, met bijvoorbeeld BREEAM, helpt enorm. Het toont de mogelijkheden, maar laat ook zien dat alle betrokken partijen hun verantwoordelijkheid kunnen en moeten nemen.”
DGBC | Bidbook 2019 13