Biodiversiteit

De natuur en de gebouwde omgeving zijn integraal met elkaar verbonden. Natuur op zichzelf is van belang voor een gezonde planeet. Daarnaast levert de natuur ook zogenoemde ecosysteemdiensten: ‘diensten’ die door een gezond ecosysteem aan mensen worden geleverd. Denk daarbij aan het verstrekken van grondstoffen, het bestuiven gewassen, en op cultureel vlak het bieden van gelegenheden tot recreatie. Daarnaast heeft de natuur verschillende functies in de gebouwde omgeving. Het speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol bij klimaatadaptatie. Zo kan de natuur bijdragen aan het verminderen van energiegebruik. De toevoeging van groen in de gebouwde omgeving kan de vraag naar verkoeling verminderen en daarmee de behoefte aan koelsystemen verkleinen. Bovendien heeft de natuur positieve effecten voor de gezondheid van de gebruikers van de gebouwde omgeving.

Waar werken we naartoe?

De ecologische footprint van de gebouwde omgeving heeft zowel lokaal als mondiaal impact op biodiversiteit en ecosystemen. Idealiter levert de gebouwde omgeving een positieve bijdrage aan biodiversiteit en de natuur op alle schaalniveaus. De urgentie is groot om de draagkracht van het ecosysteem niet verder aan te tasten, en de grondstoffen die we verbruiken efficiënter in te zetten en te reduceren.

Kansen in bestaande bouw

Onze leefomgeving kan, en moet, een stuk groener. Bij gebiedsontwikkelingen en transformaties wordt hier steeds vaker aandacht aan besteed.

Ook wordt er veel onderzoek gedaan naar biodiversiteit in de gebouwde omgeving en natuurinclusief bouwen. De focus ligt daarbij vooral op nieuwbouw.

DGBC ziet daarnaast groot potentieel in met name stedelijke gebieden op de daken, gevels en grond rondom bestaande gebouwen. Marktpartijen, waaronder veel partners van DGBC, geven aam een waardevolle bijdrage te willen leveren aan de natuur. Bovendien weten zij dat het toevoegen van bomen en planten gunstig kan zijn voor de gezondheid van mensen en het klimaatadaptiever maken van een gebied.

Steeds meer vastgoedpartijen hebben dus de ambitie om hun portefeuille te vergroenen. Hier zijn nog geen eenduidige methodieken voor die breedgedragen zijn. DGCB onderzoekt welke mogelijkheden hiervoor zijn en hoe we samen met de markt bestaand vastgoed kunnen vergroenen.

Welke voorbeelden bieden groene inspiratie voor een transparante gemeenschappelijke en onderbouwde portfolio-aanpak, bij voorkeur op basis van open data? DGBC verzamelt groene voorbeelden. Heb je een mooi voorbeeld of best practice dat je wil delen, neem contact met ons op.

De Groene Tap

Tientallen gemeenten hebben inmiddels een eigen ‘natuurpuntensysteem’ ontwikkeld om daarmee gestructureerd te sturen op natuurinclusieve maatregelen bij nieuwbouw en renovatie. Deze explosie van natuurpuntensystemen maakt de situatie voor marktpartijen niet overzichtelijker. Omdat zij in elke stad met een ander systeem worden geconfronteerd. DGBC onderzoekt de mogelijkheid om hierin meer eenduidigheid te brengen via een gecentraliseerde ‘Groene Tap’. Deze verkenning gaat over de haalbaarheid van een natuurpuntensysteem dat in elke stad dezelfde structuur heeft, maar een maatwerk inhoud. Een initiatiefnemer moet langs de ‘groene tap’ om genoeg punten te kiezen uit het beschikbare aanbod natuurpunten. Dus de gemeente bepaalt dus zelf (op basis van onderzoek en beleid) welke maatregelen (of doelsoorten of biotopen) wenselijk zijn voor bevordering van de biodiversiteit. Alle gemeenten maken daarbij gebruik van dezelfde methodiek, waar bijvoorbeeld ook een centraal onderhouden doelsoortencatalogus deel van uitmaakt. Elke gemeente bepaalt zelf waar op gestuurd wordt, maar het achterliggende (ICT-)systeem uniformeert de interface, de beschikbaarheid (dosering) van maatregelen binnen de Groene Tap en ook de weging van specifieke maatregelen. Iedere gemeente bepaalt zelf welke maatregelen (en van iedere maatregel ook hoeveel) beschikbaar zijn binnen de Groene Tap. Een initiatiefnemer kiest uit deze maatregelen zijn opties en weet dan het potentiële puntenaantal. Wanneer de ontwikkeling klaar is, kan er dankzij de centrale database eenvoudig worden gecontroleerd of de maatregelen daadwerkelijk genomen zijn. In hoeverre een gemeente zijn groene tap differentieert tussen verschillende schaalniveaus (gebieden/wijken/straten) is de keuze van de gemeente. De verschillende lokale Groene Taps worden via 1 ICT-infrastructuur met elkaar verbonden, waardoor landelijke monitoring mogelijk is van de genomen maatregelen in de verschillende gemeenten of regio’s.

Wat wij doen

Natuurherstelwet

De Natuurherstelwet is een bindende wet die lidstaten van de Europese Unie (EU) verplicht maatregelen te nemen om verdere achteruitgang van ecosystemen te voorkomen en aangetaste ecosystemen te herstellen.

Met de nieuwe regels wil de EU groene ruimten in steden, dorpen en voorsteden uitbreiden. Het is mogelijk dat de bouw- en vastgoedsector rekening moet gaan houden met strengere eisen voor natuurinclusief bouwen en behoud of uitbreiding van stedelijk groen en boomkroonbedekking. Het Nederlandse nationaal natuurherstelplan zal dit moeten uitwijzen.

Eenduidige richtlijnen

Voor natuur in de gebouwde omgeving bestaan geen heldere eisen vanuit de landelijke overheid. Ook provinciale en lokale regels zijn – hoe goed bedoeld – vaak heel verschillend. DGBC pleit voor eenduidige richtlijnen en meetmethoden die breed gedragen worden.

We zetten ons samen met diverse partijen onder andere in voor een minimale wettelijke eis voor natuurinclusieve nieuwbouw. In 2022 ondertekende DGBC de petitie voor Natuurinclusief bouwen.

Teamleden

Veelgestelde vragen

Staat jouw vraag er niet tussen? Ga naar alle veelgestelde vragen.

Wat is de Natuurherstelwet?

Wat is het doel van de Natuurherstelwet ?

Wat zijn de voordelen van de Natuurherstelwet?

Biodiversiteit kenniscentrum

In het kenniscentrum vind je publicaties, kennisartikelen, voorbeeldprojecten, interviews en nog veel meer informatie over biodiversiteit in de gebouwde omgeving en natuurinclusief bouwen.