Het doel van de Natuurherstelwet is biodiversiteit herstellen, klimaatverandering tegengaan en voldoen aan internationale verplichtingen zoals het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework, de uitkomst van de conferentie van de Verenigde Naties over biodiversiteit in 2022.
Doelstellingen en thema’s van de Natuurherstelwet
Momenteel verkeert 80% van de natuurlijke leefgebieden in Europa in slechte staat. In Nederland is dat zelfs 90%. De Natuurherstelwet streeft naar het herstel van biodiversiteit en natuur in de EU en heeft daarvoor verschillende doelen met verschillende einddata gesteld:
- Tegen 2030: herstel van minstens 20% van land- en zeegebieden en 30% van aangetaste habitats
- Tegen 2040: herstel van 60% van aangetaste habitats
- Tegen 2050: herstel van 90% van aangetaste habitats
Daarnaast richt de wet zich op het verbeteren van stedelijke ecosystemen, zoals parken, tuinen en boomkroonbedekking (met bomen bedekte oppervlakte), en het planten van drie miljard extra bomen tegen 2030.
Thema’s die binnen de Natuurherstelwet vallen zijn:
- Herstel van land-, kust-, zoetwater- en mariene ecosystemen
- Herstel van stedelijke ecosystemen
- Herstel van natuurlijke verbindingen in rivieren
- Bescherming van bestuivers
- Herstel van landbouw- en bosecosystemen
- Aanplant van drie miljard extra bomen
Effecten van de Natuurherstelwet voor de bouw- en vastgoedsector
De Natuurherstelwet geldt voor alle EU-lidstaten. Zij zijn op hun beurt verantwoordelijk voor nationale herstelplannen. Het nationale herstelplan zal impact hebben op alle ruimtelijke sectoren.
Stedelijke ecosystemen vertegenwoordigen 22% van het landoppervlak van de EU. Parken, tuinen, bomen en weiden zijn belangrijke habitats voor planten, vogels en insecten.Met de nieuwe regels wil de EU groene ruimten in steden, dorpen en voorsteden uitbreiden. Het is mogelijk dat de bouw- en vastgoedsector rekening moet gaan houden met strengere eisen voor natuurinclusief bouwen en behoud of uitbreiding van stedelijk groen en boomkroonbedekking. Het Nederlandse nationaal natuurherstelplan zal dit moeten uitwijzen.
Enkele punten van de natuurherstelwet met concrete gevolgen voor de bouw- en vastgoedsector zijn:
- Tot 2030 geen nettoverlies aan groene ruimte ten opzichte van het jaar waarin de natuurherstelregels in werking treden (tenzij de stedelijke omgeving al voor 45% uit groene ruimte bestaat).
- Een toename van de boomkroonbedekking in steden.
- Het streven op EU-niveau om tegen 2030 minstens drie miljard extra bomen te planten.
De juridische kant van de Natuurherstelwet
De wet is een verordening, wat betekent dat deze direct bindend is voor alle EU-lidstaten. Lidstaten moeten binnen 2 jaar nationale natuurherstelplannen indienen bij de Europese Commissie. De verordening bevat inspanningsverplichtingen in plaats van resultaatsverplichtingen, wat betekent dat lidstaten moeten aantonen dat zij zich voldoende inspannen om de doelen te behalen. Er zijn uitzonderingen mogelijk voor projecten van groot openbaar belang, zoals hernieuwbare energie.
Tijdlijn van de Natuurherstelwet
- 18 augustus 2024: Inwerkingtreding van de wet.
- 2026: Deadline voor lidstaten om nationale natuurherstelplannen in te dienen.
- 2030: Eerste doelen: herstel van 20% land- en zeegebieden; geen nettoverlies aan stedelijk groen of boomkroonbedekking.
- 2040: Tweede mijlpaal: herstel van 60% aangetaste habitats.
- 2050: Doelstelling om 90% van de aangetaste habitats volledig hersteld te hebben.
