In opdracht van woningcorporatie SallandWonen heeft ontwerper en bouwer Tala 9 sociale huurwoningen gemaakt op basis van het concept ‘Nerf’. Het gaat om modulaire rug-aan-rug woningen van Cross Laminated Timber (CLT), houtvezelisolatie en een bamboe/grenen gevel. In totaal 90 procent biobased en met kozijnen van 100 procent gerecycled kunststof. De woningen gelegen in de wijk Olstergaard in het Overijsselse Olst, met een gebruiksoppervlak van 65 m2, zijn in augustus 2023 opgeleverd.
Dit Tala-project in Olst laat zien dat je betaalbare sociale huurwoningen kunt bouwen met maximaal duurzame materialen. Daar waar een enorme bouwopgave ligt en dus impact gemaakt kan worden door biobased te bouwen. Zo legt Tala voor lange tijd veel CO2 vast in de woningen. Veel meer dan uitgestoten is voor de bouw ervan, namelijk 25,7 ton CO2 per woning. Echt Paris Proof bouwen dus. Niet alleen in energieverbruik, maar ook in uitstoot tijdens de bouw. Daar valt zoveel te winnen. Want de bouw van een traditionele woning stoot evenveel uit als het gemiddelde energieverbruik van een woning in 25 jaar.
Klimaatadaptief
De woningen bouwt Tala ook nog eens zeer efficiënt in eigen fabriek en worden geplaatst met minimale impact op locatie. Het vele hout zorgt voor een sfeervol en rustgevend interieur. De damp-open constructie zonder folie zorgt voor een gezond binnenklimaat en voorkomt vochtproblemen. Zomer-nachtventilatie en de natuurlijke isolatiematerialen, die geen hitte vasthouden, voorkomen hittestress in de zomer. Daarnaast zijn de woningen natuurinclusief en klimaatadaptief gebouwd met nestkasten, regenton, groendak en wadi's.
Genomen maatregelen
- Klimaatadaptatie: groene daken, regentonnen en er liggen wadi's rond de kavel en in de hele wijk.
- Biodiversiteit: toen Tala het project begon, hebben ze de kavels met een bloemenmengsel ingezaaid. Daarnaast hebben ze nest- en vleermuiskasten verwerkt in de gevel, daarbij is gekeken naar in de omgeving voorkomende soorten. Binnenkort wordt de inheemse tuin aangelegd.
- Gezondheid: er is een damp-open constructie zonder folie voor een gezond binnenklimaat.
- Energiebesparing: er zijn zonnepanelen en warmtepompen geplaatst. Er is droog aangelegde vloerverwarming in de houtvezelisolatie geplaatst. Een eenvoudig, maar doeltreffend installatieconcept.
Struikelblokken en oplossingen
Tala vertelt over de struikelblokken: “Het is lastig om tot een goede MilieuPrestatie Gebouwen-score (MPG-score) te komen als er in de huidige rekenmethodes vanuit wordt gegaan dat hout aan het einde van de levensduur wordt verbrand. Dit kan gewoon hergebruikt of gerecycled worden. Het is beter om naar de echte hergebruikpotentie te kijken op basis van losmaakbaarheid. Daarvoor kunnen indicatoren gehanteerd worden die staan beschreven in Het Nieuwe Normaal, een leidraad voor circulair bouwen.”
Ook was beschikbaarheid van materialen een uitdaging. Niet altijd was de eerste keuze beschikbaar zoals onderdelen van het installatieconcept. Bovendien zaten bepaalde materialen niet in de Nationale MilieuDatabase (NMD). De uiteindelijke MPG-score is daardoor iets hoger uitgevallen, maar wel ruim voldoende om de Milieu Investeringsaftrek (MIA) toegekend te krijgen. “We hebben ons er niet door laten leiden en toch gewoon de duurzaamste keuzes gemaakt,” aldus de bouwer.
Tips van de ontwerper
Als tip geeft Tala mee: “Ga het gewoon doen! Ga biobased bouwen als je een positieve impact wilt hebben op het milieu.” En tot besluit geeft de bouwer mee: “Er is een duidelijke behoefte aan betere rekentools waarin bouwen met hout en/of andere duurzame materialen eerlijk wordt gewaardeerd. Dat zou erg helpen in de transitie richting een duurzame gebouwvoorraad.”