Bekijk hier de opname van DGBW: Feelgood Offices - Kantoor na COVID19 opnieuw uitvinden
Vanuit wetenschappelijk oogpunt is veel te zeggen voor het toevoegen van levend groen in de kantooromgeving, vertelde Bert van Duijn van Universiteit Leiden en onderzoeker bij Fytagoras. Jarenlange studies hebben aangetoond dat de nabijheid van planten op veel aspecten positief bijdraagt. Veel van die effecten zijn meetbaar, zoals akoestiek, relatieve luchtvochtigheid, het onttrekken van schadelijke stoffen uit de lucht. Meer subjectief zijn aspecten als welzijn en gezondheid, al kan de bevordering van prestaties wel worden gemeten. ‘Groen is niet alleen mooi’, concludeerde Bert met een gevoel voor understatement. Een groot onderzoek naar effecten van groen in de kantooromgeving verloopt door de pandemie wat anders dan gepland. ‘Maar ook de metingen in lege kantoren laten zien dat kantoren met planten een veel schonere lucht hebben, omdat de planten schadelijke verbindingen van meubels, plafonds en vloerbedekking uit de lucht vangen.’
Kantoorbehoefte verandert, maar blijft
Ljuboff Kasakov, Senior Consultant bij Colliers, deed met zijn collega's onderzoek naar het gebruik van kantoren post-corona. ‘Onze voorspellingen geven aan dat in Nederland ook na de pandemie mensen meer zullen thuiswerken dan daarvoor. We verwachten een krimp van 20 procent in het kantooroppervlak.’ Colliers deed ook onderzoek naar de eisen die worden gesteld aan de kantooromgeving: ‘Mensen zijn niet gemaakt om digitaal communiceren’, stelde Ljuboff: ‘Aan persoonlijk contact en interactie in de werksfeer zal altijd behoefte blijven. Kantoorgebouwen zullen dat - nog meer dan ze nu al doen - moeten faciliteren.’ Colliers deed ook onderzoek naar het effect van groen. ‘Als je je kantoor groen maakt - letterlijk of figuurlijk - laat je als werkgever wel zien waar je voor staat. Dat spreekt zeker de millenials en Generation Z aan’, aldus Ljuboff. Het onderzoek is nog niet in detail afgerond, maar duidelijk is wel dat de aanwezigheid van planten in de kantooromgeving een positief effect heeft op de werknemers. ‘Alleen al het kijken naar planten voor 120 minuten per week heeft een fysiologisch effect. Mensen komen rustiger thuis vanuit een groene omgeving.’
Groene wand EMA
Fokke van Dijk, architect bij het Rijksvastgoedbedrijf, en Bart Dijkman, technisch specialist interieurbeplanting en bedrijfsleider bij de Van Ginkel Groep, werkten samen aan de enorme groene wand in het interieur van het nieuwe gebouw van EMA in Amsterdam. ‘Ruim 60 meter hoog, 21 meter breed en ongeveer 56.000 planten’, somde Bart op. ‘En in het donker, want er valt geen direct zonlicht op: het volledige oppervlak wordt met LED-groeiverlichting aangeschenen. De beplantingskeuze is ook beperkt door deze omstandigheden.’ Fokke van Dijk sprong daar grappend op in: ‘Mijn schuld, dat die wand geen daglicht vangt! Voor ons was het gezondheidsthema leidend voor het gebouw. Dat de mensen vanuit de kantoren zicht hebben op groen, was belangrijk. Het liefst wilden we de lucht via de groene wand naar de kantoren leiden, maar dat werd gezien als een risico voor mensen met allergieën. Daarom fungeert de wand nu meer als een groene, luchtzuiverende schoorsteen.’
Levende gordijnen
De toepassing van levend groen kan een belangrijke rol spelen in het post-pandemie tijdperk, zo stellen de vier sprekers. ‘Maar ook nu al zou je met groen werkplekseparaties kunnen maken en de routes op kantoor kunnen duiden met zogenoemde living curtains’, stelde Bart. Fokke van Dijk vertelde dat zijn aanvankelijke afkeer voor ‘standaard kantoorplanten die met een drupje water toekunnen en er permanent groen en weinig levend uitzien’ door de samenwerking bij EMA wel is bijgedraaid. Het assortiment kantoorgroen is groter dan hij dacht. Bert wilde nog wel waarschuwen dat de keuze voor planten niet oneindig is: ‘Met bepaalde doelgroepen - zoals kinderen en bejaarden - moet je net iets beter opletten bij je keuze voor planten.’ Schimmels en pollen die allergiën en hooikoorts kunnen veroorzaken: ze vormen een handelbaar risico, aldus Bert. De conclusie van de vier sprekers was eenduidig: uitzicht op groen, een paar planten in het kantoor kunnen al veel betekenen. Kleine groene confrontaties in het dagelijks kantoorleven leveren al een flinke positieve bijdrage.
Beeld: Corné Bastiaansen
Deze sessie tijdens de Dutch Green Building Week werd aangeboden doo DE GROENE STAD.
