Als eerste ziekenhuis in Nederland heeft het HagaZiekenhuis in Den Haag het BREEAM-NL Excellent oplevercertificaat behaald voor het onlangs opgeleverde nieuwe ziekenhuis. In het 37.500 m2 grote gebouw hebben het Juliana Kinderziekenhuis, het geboortehotel, het Ronald McDonald huis en een aantal operatiekamers en poliklinieken hun nieuwe thuis gevonden. "Het BREEAM-NL-keurmerk beschouwen we als een kers op de Haga-taart”, aldus Chiel Huffmeijer, voorzitter van de raad van bestuur van de Reinier Haga Groep. Tijdens het DGBC Seminar Gezondheid in Gebouwen in 2025 op 18 mei, wordt het certificaat officieel uitgereikt.
Patiënt en medewerker centraal
BREEAM-NL is in Nederland het keurmerk om de duurzame prestaties van gebouwen te beoordelen. Veel kantoren hebben een dergelijk certificaat voor het gebouw. Het HagaZiekenhuis is nu het eerste ziekenhuis dat met BREEAM-NL is gecertificeerd. Piet van Hoeven, Directeur VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling, verantwoordelijk voor het ontwerp, de ontwikkeling en de bouw: “Duurzaamheid heeft vanaf het begin van het project een belangrijke rol gespeeld. Bij het ontwerpen van het gebouw hebben de patiënt en de medewerker centraal gestaan. In een gezonde, prettige en comfortabele omgeving herstellen patiënten sneller en is het voor medewerkers prettiger om te werken. Tijdens het ontwerpen van het gebouw is intensief overleg geweest met alle betrokken partijen.”
Duurzaam en flexibel gebouw
Door het gebruik van bijvoorbeeld een warmtepomp, een goed ventilatiesysteem en LED-verlichting is een gezond, comfortabel en energiezuinig gebouw ontstaan. De constructie en de plaatsing van installaties zorgen ervoor dat toekomstige wijzigingen in het gebouw relatief eenvoudig mogelijk zijn. Daarmee is het ziekenhuis voorbereid op de toekomst. Tevens is gebruik gemaakt van duurzame materialen voor de nieuwbouw. Het regenwater wordt opgevangen en gebruikt voor de bewatering van de beplanting van de tuin die is aangelegd met veel aandacht flora en fauna. Al deze maatregelen hebben geleid tot een BREEAM-NL score van 70,63% (Excellent).
Maatwerk
Voor de certificering van het HagaZiekenhuis was maatwerk vereist. Er is namelijk nog nooit een ziekenhuis met BREEAM-NL beoordeeld. Met een zogenaamde Bespoke-procedure is dit toch gelukt. Het leidde ook tot specifieke duurzaamheidseisen voor ziekenhuizen. Bijvoorbeeld de uitgangspunten van PlaneTree. Dit zorgconcept is een vernieuwende manier van zorgen waarbij de patiënt centraal staat. Het zorgconcept richt zich vooral op de menselijke kant van de zorg, zoals een vriendelijke bejegening, veel service en keuzevrijheid. Een helende omgeving volgens Planetree is een reflectie van waarden en cultuur van de gemeenschap. Herkenning van de Hagawaarden Zorgzaamheid, Innovatie en Samenwerken in de manier waarop de zorg wordt verleend, wordt ondersteund door een toegankelijk, licht en comfortabel gebouw, zowel voor patiënten en bezoekers als voor medewerkers.
Roberto Meyer MVSA architects: “Om zowel PlaneTree als BREEAM-NL te faciliteren, moesten wij echt in de huid van de gebruiker kruipen. Dit heeft geleid tot het gebruiken van warme kleuren, ronde hoeken en vloeiende, zachte overgangen van buiten naar binnen en prachtige, lichte, centrale overdekte binnentuinen. Alle kamers hebben zoveel mogelijk daglichttoetreding, direct aan de gevel of indirect via het glasoverkapte atrium.”
Innovatief project
De ontwikkeling van het nieuwe gebouw van het HagaZiekenhuis heeft zich in zeer korte tijd voltrokken. In vier jaar tijd is het nieuwe ziekenhuis gerealiseerd. De nieuwbouw van het HagaZiekenhuis is in meerdere opzichten een uniek en innovatief project. Voor de financiering werd het vertrouwen gewonnen van de bankcombinatie BNG en Rabobank. Er is gekozen voor een fasegewijze aanpak, waarbij per fase financiering werd aangevraagd. “Daarvoor hebben we een goede businesscase gemaakt, die we ook hebben waargemaakt”, zegt Chiel Huffmeijer, voorzitter raad van bestuur van de Reinier Haga Groep waarvan het HagaZiekenhuis onderdeel is. Voor de nieuwbouw werd het consortium VolkerWesselsHaga opgericht, dat zich baseerde op de uitgangspunten van design, build, maintain, waarbij een onderhoudscontract voor twintig jaar werd afgesloten. Dat was nog niet eerder vertoond in de ziekenhuiswereld. “We wilden snel bouwen, maar ook regie op de levenscyclus van het gebouw. Door de bouworganisatie mede verantwoordelijk te maken voor het onderhoud, ligt er vanaf de eerste dag een goede basis voor samenwerking. Als speler in de gezondheidszorg vinden we het ook belangrijk dat het gebouw duurzaam is. Het BREEAM-NL keurmerk beschouwen we dan ook als een kers op de Haga-taart”, aldus Huffmeijer. We kozen voor private financiering. Dat heeft voor snelheid gezorgd. Ook zijn we bij het project uitgegaan van andere uitgangspunten. Niet alleen maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar ook een privaat belang op return on investment.”
Duurzaam, ook tijdens de bouw
In het naastgelegen ziekenhuis is de zorg tijdens de nieuwbouw continu doorgegaan. “Door onze medewerkers, onderaannemers en leveranciers te betrekken bij het proces, weten ze wat er gebeurt en wordt ook de bewustwording gestimuleerd. Met toegankelijke handleidingen en introductiefilms werd aan bouwplaatsmedewerkers duidelijk gemaakt wat wel en niet mocht”, vertelt Piet van Hoeven van VolkerWesselsHaga. Aandacht voor trillingen, geluid en stof waren hierdoor van groot belang. In combinatie met de afvalscheiding, het beperken van energie en waterverbruik en het omgevingsmanagement heeft dit tot een duurzame bouwperiode geleid.
Koppeling met kernactiviteit
Annemarie van Doorn, directeur van Dutch Green Building Council, beheerder van het BREEAM-NL keurmerk: “HagaZiekenhuis schenkt aandacht aan de duurzaamheid én de gezondheid van het gebouw en legt daarmee een directe koppeling met haar kernactiviteit: mensen beter maken. Het gebouw is een voorbeeld voor andere medisch centra. Hopelijk volgen nog meer ziekenhuizen dit voorbeeld.”
