Duurzaam Gebouwd-expert Bram Adema, tevens directeur van CFP Green Buildings, deed samen met Pleun Tasche van Unifore Real Estate de aftrap. Beiden verheugden zich op de middag vol innovaties: “We zijn te gast bij Unifore Real Estate, in het World Port Centre”, vertelt Adema. “Het maakt niet uit welke krant je leest, verduurzaming gaat te langzaam en de trendbreuk is nog niet in zicht. Daar gaan we vandaag verandering in brengen. De uitdaging is om in een korte tijd te pitchen en onze vragen te overleven.” Tasche vult aan: “Daarnaast is de kracht van vandaag om in contact te komen met opdrachtgevers, door direct kennis te maken in een van de digitale stands.”
Het spits werd afgebeten door Haas Heat, dat zich richt op het toegankelijk aanbieden van hybride warmtepompen. Nu overheerst het gevoel bij de meeste Nederlanders dat een warmtepomp niet alleen duurzaam, maar ook vooral ‘duur’ is. Dat vooroordeel nam Raymond Silderhuis weg: “Hoeft niet. Het werkt als een fiets- of pc-privé-plan, te betalen met brutoloon of verlofdagen. De terugverdientijd is kort, met 3 tot 5 jaar.” Door de hybride warmtepomp in te zetten ga je minstens 2 energielabels omhoog. “We zorgen voor een ISDE-subsidie en de juiste fiscale afhandeling. De werkgever heeft er geen omkijken naar, dat is misschien nog wel het mooiste.” De grootte van de organisatie maakt niet uit: “Elke werkgever kan hieraan meedoen. De hybride warmtepomp moet bij jou thuis passen, er volgt dus een videoschouw.” ‘Een broodje van de bakker’ noemt Adema de regeling, die de energietransitie moet versnellen.
Mobiele energiefabriek
De deelnemers van de Innovatie Dragons Den bleven bij dit onderwerp met het verhaal van Hans Veenemans van Ecoplant, een draaibare zonnefabriek. “In de ochtend staat hij naar het oosten en ’s avonds draait hij naar het westen. Bijzonder is dat hij helemaal op zichzelf kan staan; Ecoplant heeft geen infrastructuur in de grond nodig en is overal plaatsbaar.” De ‘plant’ in ‘Ecoplant’ is een fabriek: het is in feite een energiefabriek. “De kracht is dat je niet beperkt bent in de plaatsing van de fabriek, bijvoorbeeld in het park of op een festivalterrein. Hij maakt optimaal gebruik van de aanwezige zonkracht en kan tegen een stootje. Een grote Ecoplant levert 4.000 kWh aan energie op.”
Marcel Niessing van Flexim gooide het over een andere boeg: “Wij meten de flow”, begint hij. “Om een duurzame toekomst te ambiëren moet je weten wat het nulpunt is. Dan weet je ook hoe je de volgende stap kunt maken.” Zijn organisatie richt zich op ‘clamp on flowmetingen’, meetsystemen die vrijwel alle vloeistoffen en gassen in beeld brengen. “Als we energie distribueren, dan hebben we te maken met een verlies van capaciteit. De uitdaging is inzicht krijgen in deze energiestromen en de verliezen in beeld te brengen. Daar kun je vervolgens op verbeteren. Met onze meetsystemen, draagbaar of vast, breng je deze stromen in kaart en zie je waar je kunt besparen. Zonder ingewikkelde aansluitingen sluit je de meters aan op bijvoorbeeld gas- en warmteinstallaties.”
CO2: eerst reduceren, dan compenseren
Het was aan Rik Roskam van Trees For All om de verbinding te leggen met een andere grote opgave: het verminderen van de CO2-uitstoot: in 2030 moet het aantal schadelijke broeikasgassen al met 55% gereduceerd worden, ten opzichte van 1990. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) liet al weten dat we hierin achterlopen. Tijd voor een inhaalrace, waarvoor Roskam liet weten wat de waarde van bomen kan zijn: “Bomen zijn een noodzakelijk doel, onmisbaar. Ze zijn onze bondgenoten in de strijd tegen klimaatverandering. Onze visie is: eerst reduceren, dan compenseren. We inspireren onze zakelijke partners om uitstoot te verminderen en wat ‘over is’ te compenseren met gecertificeerde projecten.”
Na een korte pauze keerden de deelnemers terug om wederom geïnspireerd te worden over het versneld reduceren van CO2-uitstoot. Dit keer stond de ontwerpsoftware van Hysopt centraal, dat gebouwbeheerders moet helpen om een maximaal rendement uit installaties te halen. Betekent dit dat deze groep op dit moment nog veel kansen laat liggen? “Helaas is het antwoord ‘Ja’”, trapt Roel Vandenbulcke de tweede pitchronde af. “Heel veel HVAC-installaties presteren niet zoals ze dat moeten doen. Installaties zijn vaak twee keer zo groot als ze moeten zijn en installaties worden ontworpen op vollast-condities, maar bij deellast werkt de installatie niet naar behoren.” De oplossing schuilt volgens hem in de Hysopt-software. “Daarmee kunnen we het optimale ontwerp identificeren om installaties optimaal te laten functioneren.” Het resultaat lijkt duidelijk: “We zijn ondertussen betrokken bij 250 projecten en zorgen daar voor gemiddeld 30% energiebesparing en 40% minder CO2-uitstoot.”
‘Berekende duurzaamheid is achterhaald’
De intelligente werkomgeving kwam dankzij Bram Schats van Avelution onder de aandacht. “In de huidige gebouwen wordt duurzaamheid berekend aan de voorkant. Het gaat voornamelijk om energie en men doet aannames over bijvoorbeeld bezetting. Berekende duurzaamheid is achterhaald, het moet gaan om de werkelijke prestatie.” Dat begint volgens hem bij monitoring: “Niet meer opleveren en bij klachten erachteraan, maar kijken naar de prestatie van het gebouw en deze verbeteren.” Hij ziet daarbij dat energie en circulariteit steeds dichter bij elkaar komen, maar dat er tegelijkertijd een wildgroei is aan technologieën en systeemtalen. “Een slim gebouw is een voorwaarde om alles bij elkaar te brengen. Een Smart Building is geen gadget, maar moet inzicht geven in maatschappelijk relevante thema’s als gezondheid, veiligheid en circulaire economie. En daar verbetering in aanbrengen.”
Met Aldwin Dame van Saint-Gobain keken de deelnemers naar de mogelijkheden van duurzame energieopwekking in de gevel. Kan de gevel als bron van energie fungeren? Volgens Dame wel: “Onze energieambities zijn hoog en als je kijkt naar BENG of aanvullende eisen, dan ontkom je er niet aan om mogelijkheden te onderzoeken in de gevel.” De uitdagingen rondom een klein dakoppervlak bij bijvoorbeeld hoogbouw zijn bekend. “Daar heb je minder ruimte om duurzame energie op te wekken. De Energy Facade kan een rol spelen door de oppervlakte van de gevel in te zetten om energie op te wekken.” Tegelijkertijd mag het de esthetische waarde niet negatief beïnvloeden. “Daar krijgen we vaak vragen over en we zorgen ervoor dat de energiegevel er aantrekkelijk uitziet. Het heeft een frameloos design met een buitenkant van glas, eenvoudig te reinigen.”
No more Sick Building Syndrome
Het was vervolgens aan Thomas en Nick van Buijtenen om de tweede pitchronde af te sluiten met Otree. Deze innovatieve plant werd ontwikkeld om een antwoord te geven op een belangrijke uitdaging: het oplossen van het Sick Building Syndrome. “Doordat we gebouwen steeds beter isoleren en energiezuiniger maken, zitten ze potdicht”, begint Van Buijtenen. “Dat betekent dat de lucht veel CO2 bevat bij slechte ventilatie en dat er meer en meer fijnstoffen in onze gebouwen komen. Daar willen we verandering in brengen met de Otree.” De innovatie werkt met een voorfilter en een ISO 16890 fijnstoffilter. “De lucht wordt actief door de potgrond geblazen en daardoor treedt verdamping op”, gaat Thomas verder. “Dat is goed om de lucht wat vochtiger te maken, zodat je geen last meer hebt van droge ogen. Bijzonder voor een plant is dat er een stekker aan zit. Met een plug and play principe sluit je hem aan, met een laag energieverbruik: 10 cent per dag.”
Pien ter Beek van CFP Green Buildings bracht tot slot een ‘surprise pitch’, over het belang en de mogelijkheden van de circulaire economie. “Wij denken dat de circulaire economie een belangrijke manier is om gebouwen te verduurzamen. Boas Kraaijeveld van CFP Green Buildings vertelde tijdens de vorige Innovatie Dragons Den al over de Planetary Boundaries: we lopen tegen de grenzen van onze planeet aan en overschrijden ze al op verschillende vlakken.” Welke mogelijkheden hebben we nog om de juiste stappen te zetten? “De circulaire economie is een belangrijk middel om binnen die grenzen te blijven. Daar hebben we nog het nodige te doen. Op dit moment zien we nog dat we producten maken en gebruiken. Vaak worden ze niet hergebruikt of gebeurt dit laagwaardig, terwijl we willen upcyclen.” CFP Green Buildings wil daarom enthousiasmeren om circulaire stappen te zetten. “Meten is weten, dus we laten met de CFP Circulair Gap meeting zien hoe circulair je gebouw is. Aan de hand daarvan kun je doelstellingen stellen en een routekaart vormen om voorbereid te zijn op de toekomst.”
To be continued…
Op de website van CFP Green Buildings blijf je op de hoogte van aankomende events, waaronder de CFP Green Building Regatta en opvolgers van de Innovatie Dragons Den.
