Dutch Green Building Council (DGBC) verzorgde tijdens de Nationale Klimaattop in de Van Nelle Fabriek een break-outsessie waarin dieper werd ingegaan op het Deltaplan Duurzame Renovatie. Samen met betrokken partijen moet werk worden gemaakt van het verduurzamen van de bestaande gebouwde omgeving om zo de klimaatdoelstellingen te behalen. In totaal bezochten meer dan 50 professionals de sessie. Verschillende koplopers namen deel aan de paneldiscussie en gaven aan welke bijdrage zij gaan leveren.
Deltaplan Duurzame Renovatie
Annemarie van Doorn (directeur van DGBC) en Daan van Vliet (voorzitter van DGBC) openden de sessie met een introductie op het thema. De gebouwde omgeving is voor bijna 40% verantwoordelijk voor de landelijke CO2-uitstoot. Het verduurzamen van de bestaande gebouwde omgeving is een enorme kans die uitstoot te reduceren. Om de klimaatdoelstellingen te behalen, zullen jaarlijks 15.000 utiliteitsgebouwen grondig en duurzaam gerenoveerd moeten worden. En dat is mogelijk. Door leiderschap te tonen, door de juiste technieken in te zetten en door de medewerking te krijgen van alle betrokken partijen.
Verschillende koplopers uit de branche namen deel aan de paneldiscussie en zetten uiteen wat nodig is om het Deltaplan Duurzame Renovatie in de praktijk te brengen. Wat moet er gebeuren op de route naar 15.000 duurzame renovaties per jaar? En welke bijdrage willen de partijen leveren aan het succes van het Deltaplan Duurzame Renovatie?
Coen van Oostrom (CEO OVG):
“Voor nieuwbouw is de opgave redelijk eenvoudig. Dat moet zo duurzaam mogelijk. De techniek is er en de ontwikkelingen gaan hard. We hebben dat laten zien bij onder andere The Edge. Ook voor de bestaande bouw liggen er kansen over om 60 tot 70% CO2-reductie te bereiken, met maatregelen met een terugverdientijd korter dan 10 jaar. Wat wij willen doen, is kennis delen. Op het gebied van techniek. Maar ook over hoe je partijen en de sector in beweging brengt, over het maken van een goede businesscase en over opschalingsmogelijkheden.”
Bijdrage: Beweging aanjagen door Nederlandse en internationale voorbeelden in te zetten.
Jos Jonkers (business manager ING Real Estate Finance):
“Alle partijen die wij financieren, maken gebruik van onze tools om duurzame prestaties mee te monitoren. Hiermee helpen we mee aan de verduurzaming. Voor grote corporates zijn de wil en de mogelijkheden aanwezig. Voor de private belegger ligt dit wat gecompliceerder, door onder andere de split incentive. We komen binnenkort met een initiatief om dit split-incentive-probleem op te lossen. Het is belangrijk dat banken zoals ING dit doen, het is een sleutelpunt in de verduurzamingsopgave.”
Bijdrage: Het klanten zo gemakkelijk en aantrekkelijk mogelijk maken via een vijf stappenplan waarin we adviseren, financieren en waarderen: via de ING REF Duurzaam App (verduurzamingsmaatregelen, investering en terugverdientijd, inclusief labelsprong na de investering), gratis BREEAM en Energie scan door CFP, 100% groenfinanciering, rentekorting op financiering met Groenregeling (via ING Groenbank), subsidieadvies van Van Draeckeburgh Subsidieadviseurs en een gratis EPA-U label certificaat bij een labelsprong naar A, B of C. Binnenkort wordt de split incentive aanpak aan onze dienstverlening toegevoegd.
Bas van Holten (CEO Merin):
“Duurzame nieuwbouw of totale renovatie gaat goed. Maar Nederland staat vol met gebouwen daartussenin. Als belegger met één miljoen vierkante meter gebouwen willen we samen met de gebouwgebruikers de problemen oplossen, bijvoorbeeld die van de split incentive. Hiervoor hebben we een nieuwe contractvorm bedacht. Het is goed dat DGBC het initiatief voor het Deltaplan neemt. Het zal wat betreft kennis en pr de verduurzaming een enorme push geven.”
Bijdrage: In deze versnipperde kantorenmarkt bezitten wij zelf maar 1,5%, maar we gaan alle dilemma’s die hier ontstaan stuk voor stuk oplossen.
Abdeluheb Choho (wethouder Amsterdam):
“Met duurzame energie gaat het goed in Amsterdam. Circulariteit is de volgende stap. Wij stellen als gemeente extra criteria voor duurzaamheid bij tenders, bijvoorbeeld bij nieuwbouw op de Zuidas. Voor de bestaande bouw willen we grote stappen maken door in 2020 maar liefst 10.000 bestaande woningen aangewezen te hebben om gasloos te maken. Met deze transitie willen we ook leren voor de rest van de opgave, juist ook voor die grote voorraad aan bestaande bedrijfsgebouwen.”
Bijdrage: Ruimte geven aan de koplopers, meer koplopers aantrekken en durven differentiëren in de OZB.
Ronald Prins (Directeur Ruimtelijk-Economische Ontwikkeling Gemeente Rotterdam):
“We weten alles wel dankzij de vele pilots. Het is juist belangrijk dat we de opgebouwde kennis in de gemeente nu op grote schaal gaan toepassen. Wat gaan we doen met 3.500 bedrijfspanden? Hoe kunnen we daar de businesscase sluitend voor maken? Een andere uitdaging is wat te doen met duurzame energie wanneer we die nog niet nodig hebben? Er is dringend behoefte aan goede oplossingen voor energie-opslag. Slimme gebouwen die energie produceren, opslaan en uitwisselen zijn dan ook de kern van onze Roadmap Next Economy. Het is belangrijk om binnen vijf jaar ook hier een goede businesscase voor te hebben."
Bijdrage: Kennis delen en samen met banken en fondsen schaal creëren, ook met steun van Den Haag.
Titia Siertsma (voorzitter Uneto VNI):
“Technisch is alles mogelijk. Het is nu belangrijk om op te schalen. Het vliegwiel moet nog echt op gang komen. Als ik kijk naar onze achterban, dan is nog niet iedereen er klaar voor. Het gaat er voor de installateur om: gaat hij naast de klant staan als adviseur, of blijft hij de uitvoerder die alles doet wat hem wordt gevraagd.”
Bijdrage: Onze leden nog meer enthousiasmeren door kennis te delen en te tonen wat er wel kan.
Olivier Labe (lid Raad van Bestuur BNG Bank):
“BNG Bank is de vierde bank van Nederland en financiert maatschappelijk vastgoed. Ook wij zijn op zoek naar opschaling en staan we open om duurzaam maatschappelijk vastgoed te financieren. We werken veel samen met overheden, gemeenten en woningcorporaties. We hebben al verschillende voorbeelden. Zo hebben we diverse gemeentehuizen, waaronder Westland, energieneutraal gemaakt, hebben we diverse projecten gefinancierd om corporatiewoningen te verduurzamen en zijn we in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken en woningbouwcorporaties aan het onderzoeken hoe we nóg efficiënter kunnen acteren als het gaat om verduurzaming.”
Bijdrage: Samenwerken met partijen om duurzaam maatschappelijk vastgoed financierbaar te maken.
Erik Steinmaier (hoofd Real Estate Advisory ABN AMRO):
“De banken spelen een sleutelrol bij het uitvoeren van het Deltaplan Duurzame Renovatie. ABN AMRO is zelf al bezig om concrete doelen te realiseren, zoals het creëren van nieuwe green landmarks, het verduurzamen van het eigen vastgoed en het verduurzamen van bestaand vastgoed: 30% van onze portefeuille moet voor 2018 naar label A. Dat laatste is de grootste uitdaging, waarbij we ook de kennis van andere partijen, bijvoorbeeld Merin en OVG, zullen moeten inzetten.”
Bijdrage: Verantwoordelijkheid nemen door onze eigen portefeuille te verduurzamen.
Guido Braam (director at Valley Creators):
“Circulair bouwen moet een voornaam exportproduct worden. Nederland kan zich tot pilotland ontwikkelen. Dat is mogelijk, doordat Nederland compact is. In feite zijn we één grote stad. Een goed voorbeeld van circulair bouwen is Park 20|20 in Hoofddorp van Delta Development. Verder is het belangrijk verder te kijken dan 2050. We kunnen ons nu erg focussen op een eenmalige renovatie gericht op CO2-reductie, maar wat voor gebouwenvoorraad hebben we dan in 2050? Is die flexibel genoeg voor de veranderende marktvraag? Dit moeten we goed in ons achterhoofd houden.”
Bijdrage: Schaal creëren, dan schrikt iedereen en komt in beweging.
Vragen:
Maar hoe krijgen we het MKB op bestaande bedrijventerreinen in beweging? (Bosman, gemeente Wageningen)
Choho: “Door de wortel en de stok. Aan de ene kant moeten we de Wet Milieubeheer handhaven. En alle bedrijven langs, als het moet tot aan de rechter aan toe. Aan de andere kant zul je het gesprek moeten aangaan en moeten meedenken over financieringsmogelijkheden.
Prins: “Wat als we gewoon helemaal van het gas af gaan? Je moet in je maatregelen rigide durven zijn. Dat is voor deze opgave echt nodig.”
Van Oostrom: “Je kunt de OZB inzetten en differentiatie aanbrengen voor duurzame gebouwen.”
Siertsma: “Je kunt mensen van buiten je organisatie naar je vraagstuk laten kijken. Hierdoor ontstaan ideeën. En dat werkt aanstekelijk. De stok houd je achter de hand.”
In de praktijk blijft het financieren van duurzaamheid lastig. Installateurs en banken komen er niet uit. Wat is hier aan te doen? (Hussels, provincie Drenthe)
Van Oostrom: “In Miami zijn we via het C40 overleg in aanraking gekomen met een verzekeringsconstructie via de OZB. Dit soort internationale constructies en voorbeelden om moeten we veel meer delen met de markt.”
Afsluiting
DGBC is verheugd met de betrokkenheid en aanwezigheid van alle deelnemers aan de sessie en gebruikt de gedeelde kennis en informatie voor de verdere ontwikkeling van het Deltaplan Duurzame Renovatie.
