Duurzaamheid is als beleidsthema de afgelopen jaren flink opgepakt door gemeenten. Er zijn talrijke manieren ontwikkeld om duurzaamheid te organiseren. Zo wordt het aanstellen van een duurzaamheidswethouder door bijna 60% van 35 onderzochte gemeenten (waaronder de 100.000-plus gemeenten) als start gekozen. Dat blijkt uit het rapport Gemeentelijke duurzaamheid: hoe organiseer je dat? van Bastiaan Zoeteman, hoogleraar Duurzaamheid bij Telos, universitair onderzoekscentrum aan Tilburg University. Met duurzaamheid belaste wethouders zijn het meest afkomstig van GroenLinks (29%), D66 (23%) en de VVD (17%).
Gemeenten kunnen van elkaar leren, want na de komende verkiezingen zal duurzaamheid op de agenda blijven staan, aldus Zoeteman. Zijn onderzoek richt zich op bestuursvormen en toont dat duurzaamheid steeds meer als economische kans wordt gezien. Duurzaamheid krijgt ook meer gestalte in het sociale beleid van gemeenten. Het rapport biedt besturen van gemeenten werkvormen aan die kunnen worden ingezet om duurzaamheid praktisch uit te werken.
Klimaatneutrale gemeenten in 2050
Dat duurzaamheid hoog op de gemeentelijke agenda blijft staan, heeft te maken met vergaande verplichtingen die gemeenten zijn aangegaan om hun aankoop- en aanbestedingsbeleid duurzaam te maken volgens het Manifest Professioneel Duurzaam Inkopen van 2012 en om de afspraken van het SER Energieakkoord van 2013 (vóór 2050 klimaatneutraal) uit te voeren. Veel gemeenten, zoals Amsterdam, Apeldoorn, Dordrecht, Haarlemmermeer, Leiden, Westland en Zwolle, hadden nog niet zo’n ambitieuze doelstelling. Anderen willen al eerder dan in 2050 klimaatneutraal zijn, zoals Almere, Amersfoort, Groningen, Haarlem, Maastricht, Tilburg en Utrecht. Voor alle gemeenten betekenen deze afspraken een aanscherping van hun beleid. Door deze ontwikkelingen en de verwachtingen op dit gebied bij veel bedrijven wordt duurzaamheid voor gemeenten steeds belangrijker.
Economisch en sociaal beleid
De meeste gemeenten richten zich op klimaat- en milieubeleid, zoals Amsterdam, Den Haag, Emmen, Eindhoven en Den Bosch. Maar bijna de helft van de onderzochte gemeenten ziet duurzaamheid ook als economische kans, waaronder Arnhem, Dordrecht, Rotterdam, Venlo, Westland en Zwolle. In 10% van de gemeenten, waaronder Almere, Amersfoort en Haarlem, wordt duurzaamheid ook in het sociale beleid betrokken. Naast het aanstellen van een duurzaamheidswethouder maken gemeenten afspraken in hun coalitieakkoord, ontwikkelen een duurzaamheidsprogramma en monitoringplan en toetsen belangrijke besluiten van College en Raad aan duurzaamheidscriteria.
Sommige gemeenten richten samen met bedrijven innovatiecentra op voor duurzaamheid. Met steunpunten, prijsvragen en duurzaamheidsambassadeurs in de wijken en een aparte plek op de gemeentelijke website worden duurzaamheidspraktijken onder de aandacht gebracht, met een groeiende rol voor Facebook en Twitter.
Het onderzoek is te downloaden via de website van Telos.
Bron: Duurzame Gemeente
