Een van de doelgroepen in het Commitment is de gemeente. Er ligt een enorme uitdaging voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving in de gemeente. De hele stad moet verduurzaamd worden. Maar hoe bereik je de ondernemers, de particuliere eigenaren en hoe zorg je ervoor dat ook zij actief gaan participeren in de verduurzamings opgave? En hoe kan je zelf het voorbeeld geven met het verduurzamen van het eigen vastgoed?
Tijdens de werksessie van 15 maart kregen de deelnemers een kijkje in de keuken van Gemeente Groningen met het Making City project en bij de Klimaattafels van de Gemeente Rotterdam.
Gemeente Groningen
Jasper Tonen, projectmanager bij de Gemeente Groningen, vertelde meer over zijn ervaring met PED’s (Positive Energy Eistricts). Dit zijn wijken of buurten in stedelijke gebieden die een energie positieve warmte- en elektriciteitsvoorziening krijgen.
Aan de hand van een tweetal voorbeeldwijken nam hij de deelnemers mee in wat je als gemeente tegen kan komen in zo’n transitietraject. Groningen heeft gekozen voor een wijkgerichte aanpak. Verder wordt er goed gekeken naar innovaties die misschien op het eerste gezicht niet voor de hand liggen maar wel mooie oplossingen kunnen zijn. Bijvoorbeeld door op de verticale gevel van een flatgebouw zonnepanelen te plaatsen en daarmee positieve oppervlakte winst te realiseren. Maar ook naar samenwerking met huiseigenaren om verschillende verduurzamingstappen te nemen.
Koppelkansen
Er zijn natuurlijk ook gebieden die een andere aanpak vragen dan een woonwijk, zoals gebieden waar verschillende type gebouwen naast elkaar staan. Wanneer er veel energie intensieve gebouwen staan kun je kijken naar hoe de gebouwen als totaal presteren. Zo kun je een sportcomplex hebben dat energieleverend is met daarnaast een bijna energiezuinig gebouw. En er staat ook nog een gebouw dat veel lastiger te verduurzamen is. Dan is de vraag of deze gebouwen onderling te koppelen zijn om toch een positieve energiebalans te krijgen.
Sociaal en energie
Jasper gaf nog wel aan dat ze een belangrijke maar zorgwekkende ontwikkeling zien, namelijk energie armoede. Dit ontstaat door een combinatie van factoren; inkomen, de staat van de woning en de energieprijsstijgingen die de laatste tijd is ingezet. In dit licht is er veel ruimte voor de exploitatiemaatschappij. Er is veel lokale betrokkenheid dus maak daar gebruik van, zoals een eigen zonnepark. Het politieke klimaat is hierin heel erg belangrijk, men moet het willen. En als je als gemeente ook grondeigenaar bent, dan zijn er veel mogelijkheden om daar iets mee te doen.
De Klimaattafels van gemeente Rotterdam
Esther van der Velden en Jody de Graaf vertelden vervolgens hoe ze met de Klimaattafels in Rotterdam werken aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Esther is voorzitter Klimaattafel Gebouwde Omgeving en Jody is Strategisch adviseur Energietransitie.
De ambitie van Rotterdam is helder, in 2050 klimaatneutraal en in 2025 al klimaat adaptief. Om dit te realiseren heeft de gemeente Rotterdam Klimaattafels opgericht, analoog naar de landelijke tafels. Zoals tafels voor de gebouwde omgeving en de energiesector. Daarnaast heeft Rotterdam tafels toegevoegd op de thema’s zorg en circulariteit. Als voorzitter van de tafels is gekozen voor onafhankelijke voorzitters. Alle tafels kennen een eigen structuur en door voor de verschillende deals met andere allianties te werken zijn ze heel flexibel. Door partijen met elkaar in verbinding te brengen ontstaan er deals en leggen ze commitment met elkaar vast.
Samenwerken en arbeidsmarktperspectief
Doordat elke tafel een eigen structuur heeft, zijn er steeds andere allianties voor de deals en blijf je heel flexibel. De gemeente zelf kan trekker zijn van een deal, maar ook deelnemer of coördinator. De portefeuillehouders delen onderling ook veel van hun kennis. Je komt veel verder met een intensieve samenwerking.
Een les is om bij de verduurzamingsuitdagingen aan te sluiten op wat er op dit moment belangrijk is voor een partij. Scholen zijn niet bezig met verduurzamen van panden. Wel met het hoofdpijndossier van achterstand op leergebied en de arbeidsmarkt. Vanuit de schooldeals steekt Rotterdam ook meer in op de ontwikkelingen op het gebied van de energietransitie. Zo zal voor de uitvoering van klimaatdeals is veel arbeidskracht nodig ziojn, dus proberen we leerlingen nu al te enthousiasmeren voor werk in de energietransitie.
Stap uit je rol
Om succesvol te zijn in dit traject is het belangrijk om uit je eigen rol te stappen. Door te veel in de eigen rol te blijven hangen doet iedereen wel zijn werk en opdracht maar wordt niemand uitgedaagd om op een andere manier naar samenwerkingen en kansen te kijken. Als iedereen doet wat hij moet doen, dan lukt het niet. Zorg dat je met de juiste partijen om tafel zit en dat de kennis aanwezig. En maak gebruik van bestaande overlegstructuren en momenten. Je moet zorgen voor draagvlak, de tijd van vrijblijvendheid is voorbij. Er ligt ook nog een grote uitdaging op het gebied van handhaving.
Presentaties tijdens de werksessie:
Rotterdams Klimaatakkoord - Esther van der Velden & Jody de Graaf
Werksessie Gemeenten - Martin Mooij & Ruben Zonnevijlle (DGBC)
De komende maanden zullen er ook voor de andere gebruikersrollen van het Paris Proof Commitment werksessies worden georganiseerd. Houd onze agenda in de gaten voor meer informatie of meld je alvast aan via helpdesk@parisproof.nl
Op 31 mei gaan we tijdens een vervolg werksessies gaan we kijken hoe gemeenten hun eigen vastgoed kunnen bouwen en renoveren binnen het carbon budget. Aanmelden voor deze vervolgsessie kan hier.
