Hoe om te gaan renovaties, vanuit zowel de energie- als materialenkant? Het is de hamvraag in de handreiking ‘Integrale CO₂-aanpak bij energierenovaties’ die vorige week is gepubliceerd. Naast DGBC en Achmea Real Estate, hebben ook Altera, Aroundtown, a.s.r. real estate, Bouwinvest, CBRE, Colliers, Patrizia, Vesteda en Wereldhave geholpen bij de ontwikkeling hiervan. Dat deze partijen de noodzaak van dit vraagstuk inzien is een belangrijk signaal naar de markt.
De markt op weg helpen
“In je verduurzamingsactiviteiten wordt het in de toekomst alleen maar belangrijker om ook te kijken naar materiaalgebruik en CO₂-uitstoot”, aldus De Jongh. “Verduurzamen mag geen vrijbrief zijn om nieuw materiaal te gebruiken en CO₂ uit te stoten.” Circulair verduurzamen is nu nog niet de standaard, concludeert ze. Maar een integrale aanpak kan de markt volgens haar op weg helpen. “Het is echt een handreiking, die helpt om de eerste stap te zetten. Daarbij is het ook in het belang van beleggers dat aannemers een standaard kunnen gebruiken. Uiteindelijk wil je het voor het milieu goed doen en kosten-efficiënter werken. Dit document draagt daaraan bij.” 
Jolien de Jongh
Een goede plek voor materiaalgebonden emissies
DGBC merkte al geruime tijd dat er behoefte was aan handvatten rondom dit vraagstuk, maar dat het voor renovaties een complexer verhaal is dan bijvoorbeeld bij nieuwbouw. “Bij nieuwbouw weten we redelijk goed waar we op moeten sturen”, aldus Nossek. Bij verduurzaming door renovatie gaat het over energie. Het is volgens haar een bewustwordingsproces om dat breder te benaderen. “Vanuit DGBC zijn we daarop gaan onderzoeken hoe we als volgende stap materiaalgebonden emissies nu een goede plek kunnen geven.”
Dat is volgens haar collega Karlijn Besse een grotere opgave dan het lijkt. “Vele malen groter zelfs. En de CO₂-impact is ook groter dan de verwachting bij nieuwbouw. Daarom willen we dit onderwerp samen met een gemotiveerde werkgroep meer op de kaart zetten.”
Karlijn Besse
1.000 woningen onder de loep
Uit de werkgroep is heel veel informatie opgehaald. Zowel bij Jolien en haar collega’s, als de andere betrokken partijen. Dat uitgerekend Achmea Real Estate onderdeel is van het gezelschap is geen verrassing. De vastgoedvermogensbeheerder werkt al geruime tijd samen met DGBC op diverse duurzaamheidsonderwerpen. Daarbij was het ook gelijk enthousiast over de potentie van de handreiking.
De Jongh vertelt enthousiast dat Achmea Real Estate 1.000 woningen van zijn klanten – verspreid over heel Nederland – in kaart heeft gebracht die de komende jaren worden verduurzaamd, waarbij circulaire keuzes gemaakt moeten worden. “We hebben hiervoor bij twee partijen uitvraag gedaan en hen gevraagd om ons mee te nemen in de keuzes die ze maken bij de bouwmaterialen, aanbevelingen en prijsberekeningen. De handreiking hebben zij inmiddels in bezit, wat hen enorm kan helpen bij het maken van die keuzes.”
Goed op weg
Voor Achmea Real Estate zijn de eerste hoofstukken in de handreiking, waarin ingegaan wordt op het in kaart brengen van operationele emissies op portefeuille niveau en het ontwikkelen van een energetische routekaart, al een gepasseerd station. De Jongh is enthousiast over het stappenplan dat in hoofdstuk drie is opgenomen, omdat iedere partij op een laagdrempelige manier kan instappen op het punt dat voor hem of haar relevant is.
Inmiddels is de organisatie al ruim tien jaar bezig met verduurzaming van vastgoed. De Jongh: “We kijken vooral naar de tweede helft van het document. Daarin gaat het meer over de omgang met materialen, restgebruik en EPD-eisen.” Een EPD, dat staat voor Environmental Product Declaration, is een document waarin informatie te vinden is over de milieu-impact van een bepaald bouwmateriaal.
Nieuwe inzichten
Het inzicht in die onderdelen is volgens De Jongh bijzonder waardevol voor beleggers. “Wij weten vaak niet direct welke producten er zijn of worden gebruikt. Daar hebben we dan toch de ontwikkelaars en bouwers voor nodig, die dit uitvragen bij de onderaannemer. Het stappenplan leidt voor ons tot nieuwe inzichten. En zo kunnen wij weer kijken hoe wij als organisatie kunnen bijdragen.”
De nieuwe inzichten waaraan De Jongh refereert gaan gepaard met veel en nieuwe data, iets waar behoefte aan is, merkt Besse. “Er is relatief weinig data voor handen rondom sloop en renovatie en wat dat aan materiaal vraagt. Dat met behulp van deze handreiking projecten worden opgezet, zorgt er ook voor dat we veel gaan data terugkrijgen. Daarnaast draagt het bij aan het uiteindelijke doel om meer circulair te bouwen.”
Nossek voegt hieraan toe: “De handreiking is geen methodiek, standaard of een verplichte uitvraag. We hebben als groep gekeken waar er meer uitleg nodig is bij energetische renovaties. Het is in feite een menukaart.”
Laetitia Nossek
‘Breng energie- en materialenteams samen!’
Nu die menukaart beschikbaar is, is de vraag wat de volgende stappen zijn. De Jongh verwacht dat er wel een vervolgdocument komt, maar het is nog te vroeg om daar nu concreet iets over te zeggen. “Het is nu zaak om te kijken hoe dit landt en welke feedback we terugkrijgen. We hopen natuurlijk dat er meer partijen mee aan de slag gaan.”
Volgens Nossek is er in ieder geval een goede basis gelegd. “De betrokken partijen vormen een invloedrijke groep. Ook woningcorporaties en beleidsbepalers kunnen hier profijt van hebben. Nog te vaak zien we dat beleidsmakers in een energie- of een materialenteam werken. En die laatste groep houdt zich vaak alleen bezig met nieuwbouw, terwijl dat niet de enige opgave is.”
Lastige vraag
Daarbij komt tot slot een ander prangend, maar toch gerelateerd thema ter sprake, merkt het drietal op. Als je wilt sturen op materiaalgebonden impact bij renovaties, moet dat aantrekkelijker blijven dan sloop/nieuwbouw. “Dat kan voor de markt lastig zijn”, weet De Jongh. “Maar misschien moet je soms terug naar de basis en jezelf afvragen: hebben we dit nieuwe gebouw wel nodig?”.
Download de handreiking ‘Integrale CO₂-aanpak bij energierenovaties’
