De oppervlakte van daken wordt inmiddels op steeds grotere schaal gebruikt voor opwekking van energie met behulp van zonnepanelen. Maar kunnen andere ongebruikte oppervlakken, zoals gevels, niet ook bijdragen aan de uitdaging van de energietransitie waar we voor staan? Om op deze vraag een antwoord te vinden is TNO de mogelijkheden van warmte-absorberende verf gaan onderzoeken.
Ongeveer twee derde van de energievraag in de gebouwde omgeving ontstaat door het verwarmen van gebouwen en tapwater. “Daardoor ontstond het idee om een verf te ontwikkelen die warmte absorbeert en dit doet in het niet zichtbare deel van het zonlicht. Het doel was om esthetisch aantrekkelijke gevels te ontwerpen, omdat dat bijdraagt aan de acceptatie van het toepassen van duurzame energieconcepten. Doordat bij renovaties de gebouwschil vaak ook wordt aangepakt om de isolatiewaarde te verbeteren, ontstaat er een win-winsituatie door deze zonnecollector direct te integreren in een gevelpaneel. Maar dit concept is natuurlijk ook toepasbaar in een nieuwbouwsituatie”, legt TNO’er Sanne van Leeuwen uit.
Eerste pilot
Het vernieuwende zonthermische gevelsysteem dat is ontwikkeld heet FITS (Façade panel with Invisible Thermal Solar collector). De eerste uitkomsten zijn veelbelovend. Na een proof-of-principle in het lab en een beproeving in de buitenfaciliteit bij het Solar Energy Application Center van TNO in Eindhoven, is onlangs een eerste pilot gerealiseerd. Bij de renovatie van een gymzaal in Almere is ruim 100m² aan gevelcollectoren aangebracht. Om deze eerste demonstratie te kunnen realiseren is samengewerkt met de Gemeente Almere, aannemer Janssen de Jong, Emergo (ontwikkeling gevelpanelen) en AkzoNobel (coating).
Hoe werkt het?
Door de gevel te voorzien van zonnecollectoren wordt het volledige geveloppervlak gebruikt voor warmteopwekking. Met behulp van een warmtepomp wordt de gewonnen energie uit de zon en buitenlucht gebruikt voor de verwarming en het tapwater. Dankzij de speciaal hiervoor ontwikkelde coating wordt de energie uit het onzichtbare deel van het zonlicht ook benut. De geabsorbeerde warmte van de zon wordt aan de achterkant afgegeven aan collectorbuizen. Dit geeft een hoog rendement, ook wanneer mooie gekleurde collectoren toegepast worden. Het systeem kan in de warme maanden bovendien ook gebruikt worden om te koelen.
Van het gas af
Inmiddels werkt TNO samen met de partners hard aan de volgende stap: de doorontwikkeling van het concept en uiteindelijke opschaling in de markt. “We verwachten dat dit concept uiteindelijk op grotere schaal succes kan hebben. Het kan bijdragen aan de transitie om Nederland van het gas af te helpen. We zien bij de monitoring van de gymzaal in Almere dat het concept werkt. En het draagt bij aan ons grotere doel, het ontwikkelen van duurzame renovatieconcepten”, benadrukt Van Leeuwen.
Webinar ‘de Warmtewingevel’
Tijdens de Dutch Green Building Week (21 t/m 25 september 2020) verzorgt TNO, als ‘Paris Proof Partner’ van de Dutch Green Building Council, drie webinars waarin de warmtebatterij, houtbouw en warmtewingevel centraal staan. Op donderdag 24 september organiseert TNO van 11.00-12.00 uur de webinar ‘de warmtewingevel.’. Hierin is aandacht voor de uitdaging van de energietransitie en hoe de gebouwde omgeving daar een rol in kan spelen. Het gevelsysteem FITS (Façade panel with Invisible Thermal Solar collector), een thermische zonnecollector die er bovendien mooi uitziet, kan daar aan bijdragen. De Dutch Green Building Week is al jaren dé landelijke campagneweek voor duurzaam bouwen en ontwikkelen. De week geeft een podium aan bedrijven en instellingen die voorlopen op CO2-reductie, circulariteit, klimaatadaptatie en gezondheid. De week zal dit jaar een internationaler karakter hebben.
Bekijk het webinar voor meer informatie over de warmtewingevel hier terug.
