Marko Hekkert is hoogleraar innovation studies aan de Universiteit Utrecht. Hij doet onderzoek naar innovaties. Niet de innovaties zelf, maar het proces dat een innovatie nodig heeft om te slagen. En om de verduurzaming van de gebouwde omgeving te versnellen zijn innovaties nodig. Vooral nieuwe ontwikkelingen die sociaal breed geaccepteerd worden. En juist daar zit de uitdaging in, vertelt Hekkert.

Bekijk hier de foto's van de Werkconferentie Paris Proof >>

Regime wegdrukken

Een innovatie drukt namelijk een huidige werkwijze weg, ook wel het huidige regime genoemd. Normaal gesproken kan het wel twee generaties duren voordat de massa een innovatie omarmd. Maar zoveel tijd is er niet, stipt hij terecht aan. Daarom moeten innovaties versneld geaccepteerd worden. Daarvoor moet het kunnen, is er wil nodig en moet het mogen. Ook samenwerken is een sleutel. “Je kan met z’n allen concurreren om een stukje cake, terwijl je ook met z’n allen een grote taart kunt maken”, licht hij met een beeldspraak zijn verhaal toe.

Klimaatprobleem

Hoe logisch het ook klinkt, het is niet vanzelfsprekend. Volgens Hekkert is de heersende gedachte: ‘er is niks mis met onze huidige werkwijze, het werk toch?’ “Maar dat gaat niet meer op als je een klimaatprobleem hebt”, voegt de hoogleraar er onmiddellijk aan toe. “Dus moet het anders. Hoe krijgen we dan toch de omslag voor elkaar? Ontwikkelingen van innovaties door koplopers voedt de transitie.”

Werksessies

Dus wordt de zaal vol koplopers aan het werk gezet. In kleinere groepjes worden de mogelijke innovaties benoemd en vraag en aanbod uitgewisseld. Eerst vanuit de eigen discipline, daarna juist vanuit een onnatuurlijke invalshoek. Zo wordt er onderzocht wat de aanbieders van innovaties kunnen doen om hun ontwikkelingen versneld succesvol te maken.

Aanbieders van innovatie - Host Arjan Bunnik, NUON Vattenfall

In deze groep wordt gezocht naar innovaties die juist belemmeringen wegnemen: hoe los je de onderlinge concurrentie tussen bouwbedrijven op waarbij de uitvraag in de markt louter prijs gedreven is in plaats van op kwaliteit en duurzaamheid? Daarvoor moet de focus op de lange termijn. Of zoals tafelhost Arjan Bunnik het samenvat: “We moeten niet alleen naar geld kijken, maar juist naar de meerwaarde van verduurzaming, wat betreft energiebesparing, gezondheid en klimaatadaptatie.”

Groep Eindgebruiker – Host Yvette Watson, PHI Factory

De opmerking van de tafel met aanbieders komt terug aan de tafel met eindgebruikers. Daar is de conclusie dat de eindgebruiker wel wil. Die eindgebruiker moet dan ook zelf om duurzaamheid en innovatie vragen. En juist daarom moet de split incentive opgelost worden. Met als doel om ketenpartners te ontmoedigen om niet duurzaam te werken. 

Rode draad

Ook tijdens een rondgang langs de andere tafels vallen de termen ‘split incentive opheffen’, ‘langetermijnkeuzes maken’ en ‘kiezen voor duurzaamheid’. Maar ook innovaties in waterstof en ESCo’s kwamen aan bod. Rode draad door alle discussies was het innoveren in het denken. Anders en duurzamer denken en aanbesteden, biedt kansen en ruimte voor innoveerders om hun producten en diensten te ontwikkelen. Data beschikbaar maken zorgt voor een tweede versnelling. Hein Wegdam van ING REF vatte het als tafelhost goed samen: “We moeten kennis delen. En data is ook een vorm van kennis.”

Niet wegstoppen

Een mening waar Erik Ubbels van EDGE het helemaal mee eens. Als gastheer en afsluitende spreker vertelt hij over de ontwikkeling van The EDGE en andere gebouwen van EDGE Technologies. Data is daarin ontzettend belangrijk om te verduurzamen. Juist met data kan je de mensen in het gebouw beter van dienst zijn. Ook zorgt het voor materiaalbesparing en maakt het gebouwen multifunctioneler. En de gedachte die daarbij voorop staat: “Het gaat om de mensen in een gebouw. Een gebouw is niet meer plek waar je mensen wegstopt, maar waarmee je laat zien wie je bent. Ook met het oog op war on talent.”

Gisteren was ik tafelhost bij de werkconferentie van @DGBCnl. Samen een innovatiesysteem bouwen om de gebouwde omgeving sneller #parisproof te maken. Twee “breakout weetings” gedaan, rondje van 10 minuten langs het ZuiderAmstelkanaal. Edge Olympic blijkt eentop #weeting locatie! pic.twitter.com/NFOo0t3aAb

— Martine de Vaan (@MartinedeVaan) December 5, 2019