Het onvoorstelbare is mogelijk en dat wil de kersverse winnaar van de Green Leader Award Onno Dwars graag bewijzen. Als hoofd acquisitie & innovatie van VolkerWessels Vastgoed werkt hij momenteel aan de eerste Nederlandse energieleverende wijk. Zijn advies: “Je moet de kaders veranderen om de boel aan de gang te krijgen.” Eerder stond Dwars aan de wieg van nul-op-de-meter nieuw- bouw én energienulrenovaties in één dag. Hij was ook betrokken bij de circulaire herhuisvesting van energieleverancier Alliander.
Wat vindt hij zelf zijn belangrijkste bijdrage aan een duurzamer Nederland?
“Haha, dat mogen anderen zeggen. Zelf beleef ik vooral lol aan het overtreffen van de ambities, zoals bij de biobased villa waaraan wij nu werken. Nul-op-de-meter woningen zijn we zelf gaan bouwen en verkopen. Je kunt dus vraag creëren en de boel in beweging brengen vanuit een visie van overvloed. In het zonnestelsel waarin we ons bewegen is een overvloed aan energie, voedsel, grondstoffen en menselijk potentieel. Als je vanuit die gedachte ontwikkelt, kun je een gebouwde omgeving maken die energie opneemt, waar de werkloosheid laag is en waar iedereen gelukkig is. Dan kun je af van het syndroom van het beperken van het slechte.”
Klinkt erg idealistisch.
“Het ligt aan ons verleden dat we dat zo zien, heel kwalijk om dit als idealisme te zien. De mensheid heeft longkanker en besluit als oplossing minder te gaan roken. Fout natuurlijk! De aarde geneest niet als we minder CO2 uitstoten, we moeten gewoon stoppen met uitstoten. We moeten in 2050 energieneutraal zijn, hoe kan het dan dat we nog niet-circulaire gebouwen accepteren? Dat is dom. Het kan anders en de opdrachtgevers die er budget voor over hebben, zijn er. We hebben in Zwolle al sociale huurwoningen geleverd met een EPC van -0,6. Opdrachtgevers moeten die stap maken, de maatschappij is er rijp voor.”
Waar ligt de grootste drempel?
“In de mentaliteit. Het kost tijd voor we de gewoonten uit het verleden zijn vergeten, we moeten ervaren dat het ook anders kan. Daar heb je ambitieuze opdrachtgevers voor nodig, die andere kaders stellen. De aanscherping van het Bouwbesluit op het gebied van duurzaamheid zou moeten worden versneld. Duurzame ambities moeten meer worden beloond.” Het gaat te traag dus.
Hoe ver staan we volgens u met de verduurzaming van Nederlands vastgoed?
“Als je kijkt naar duurzame energie, zitten we op 5,3 procent. Er is nog veel te winnen! Op het gebied van energiewinst, maar ook op dat van levenskwaliteit. Met ziekenhuizen in Groningen bekijken we binnenkort hoe we met de gebouwde omgeving kunnen bijdragen aan een gezondere maatschappij. Als je het laaghangende fruit snel wilt plukken, heb je zoiets als de katalysatorwet voor auto’s of de uitleg van het gasnet in jaren zestig nodig. Als je heel Nederland in vijf jaar tijd kunt voorzien van een gasaansluiting, kun je ook een megaverduurzamingsoperatie opzetten. Door bijvoorbeeld de energieprijzen omhoog te brengen en iedereen te helpen met aanschaf van zonnepanelen en elektrische auto’s. Idealisme? Als je de kaders verandert krijg je de boel echt wel aan de gang.”
De rol van de overheid is doorslaggevend?
“De markt moet het doen, maar met hulp van de overheid gaat het veel sneller. Die moet gaan gunnen op energieneutraliteit.”
Ligt de grootste uitdaging niet bij de bestaande gebouwen?
“Ja, en daar gaat het vooral om procesinrichting. Die is relatief eenvoudig te bereiken, bijvoorbeeld door verduurzaming van apparatuur, verlichting en productieprocessen. Wetten kunnen ervoor zorgen dat mensen weten dat er geen andere keuze is.”
Wat stelt u voor? Een verbod op verkoop van woningen zonder label A?
“Als de zeespiegelstijging zo snel gaat dat we direct worden bedreigd, zit er weinig anders op. Gebouwen zijn een geaccepteerd milieudelict. Wij accepteren dat gebouwen bijdragen aan milieuvervuiling en verminderde levensverwachting. VolkerWessels heeft een fabriek geopend waaruit alleen nog maar nul-op-de-meter woningen komen. Dit voorjaar hebben we ook 55 energienotanulwoningen verkocht aan Syntrus Achmea. De beleggingsmarkt ziet ook steeds de waarde ervan in. Individuele kopers ook, die kiezen er niet meer voor uit idealisme. Kopers denken dat een huis met gasaansluiting zonder PV-panelen minder waardevast is.”
U bent zelf opgeleid aan de faculteit Civiele Techniek in Delft. Is volgens u de techniek doorslaggevend bij het vinden van oplossingen?
“Nee, het gaat om de mentale ommekeer. Die krijg je door een klimaatakkoord of door veranderende vragen van marktpartijen en spelers als Urgenda. Techneuten zijn opgeleid om problemen op te lossen die zijn gedefinieerd. We moeten ze prikkelen met de juiste vragen, dan komen de oplossingen vanzelf.”
Wat is uw persoonlijke ambitie?
“Het teweegbrengen van veranderingen die mensen niet voor mogelijk hadden gehouden. We zijn nu in gesprek met enkele gemeenten over de bouw van een energieleverende wijk. Bestaande woningen in de omgeving adopteren we en verduurzamen we ook, langdurig werklozen zetten we er aan het werk. Als je laat zien dat het kan, krijg je mensen mee. Dat zag je bij Alliander ook. Die wilden circulariteit en energieneutraliteit. Dat hebben we concreet gemaakt met een energieleverend gebouw – goed voor 1,5 MW. En een groene alliantie met de omgeving leverde nog eens 2,5 MW op. Als je mensen meeneemt in je ambitie is alles mogelijk!”
Dit interview van Edo Beerda verscheen afgelopen week in de speciale Green Leader Award special van Cobouw, DGBC en PropertyNL.
