De Tijdelijke Rechtbank Amsterdam is een veelbesproken voorbeeld van circulair bouwen. DGBC heeft samen met Alba Concepts in opdracht van het Transitieteam Circulaire Bouw (RVO.nl) dit gebouw gebruikt om restwaarde en losmaakbaarheid in de praktijk te onderzoeken. Inmiddels is de verhuizing van dit pand naar een nieuwe locatie in Enschede in volle gang. DGBC, Alba Concepts, Lagemaat en cepezed volgen deze casus en delen de ervaringen en lessons learned over restwaarde en losmaakbaarheid in de praktijk in dit rapport.
Losmaakbaarheid ontwikkelt zich tot één van de sleutels in de circulaire bouweconomie. De technische kringloop wordt vergroot door in het ontwerp- en ontwikkelproces al rekening te houden met het vrij laten komen van dat wat nu vastzit. De eis die we daarbij stellen aan het vrijkomen is dat het moet gaan om hoogwaardig hergebruik aan het einde van de technische of functionele levensduur. Losmaakbaarheid is dus nooit een zelfstandige waarde, maar is afhankelijk van het verleden en de toekomst. Want op welke wijze zijn de bouwproducten en -materialen in het verleden aan elkaar gemaakt? En wat kun je ermee als het bouwproduct of -materiaal vrijkomt?
Casestudy De Tijdelijke Rechtbank
De Tijdelijke Rechtbank is een van de eerste voorbeelden van hoogwaardig hergebruik in de praktijk. Vrijwel alle bouwmaterialen gaan mee. Slechts een kleine hoeveelheid wordt elders hergebruikt. De kennis en ervaringen bij het project van de Tijdelijke Rechtbank zijn dan ook uitstekend bruikbaar om ‘losmaakbaarheid’ te toetsen. Ook geeft deze casus nuttige inzichten in de financiële restwaarde van een her te gebruiken gebouw. Tenslotte is dit onderzoek een waardevolle oefening om de losmaakbaarheidsindex te evalueren.
 |
Meetmethodiek losmaakbaarheid
In 2019 is de meetmethodiek Losmaakbaarheid ontwikkeld en getoetst door een consortium van Alba Concepts, Dutch Green Building Council (DGBC), Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en W/E Adviseurs in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de Transitieagenda Circulaire Bouweconomie. In het eerste rapport van september 2019 is de basis voor de meetmethode opgesteld, waarna de markt uitgedaagd is om de meetmethode toe te passen in de praktijk. Tijdelijke Rechtbank in Amsterdam was één van de pilotprojecten voor de meetmethodiek.
De meetmethodiek is begin 2021 aangepast en verbeterd, onder andere op basis van een openbare oproep aan de markt om feedback op de meetmethode te geven. Daaruit zijn diverse inzichten gehaald om de meetmethode voor losmaakbaarheid aan te passen en, waar nodig, te verduidelijken. De meetmethodiek zoals beschreven in het rapport ‘Circular Buildings – een meetmethodiek voor losmaakbaarheid v2.0’ biedt een uniforme meetmethode voor losmaakbaarheid in de bouw.
