Programma 

Sprekers plenair programma

	Hans Stegeman werkt sinds 2017 bij Triodos Investement Management en is hoofdstrateeg en columnist bij het Financiële Dagblad. Hij is verantwoordelijk voor de macrostrategie en thematisch onderzoek. De rode draad in alles wat hij doet is het besef dat ons economisch systeem fundamenteel moet veranderen. Een transitie naar een duurzame economie komt alleen voor elkaar als geld de duurzame kant wordt op gestuurd. De tijd om dat te doen wordt steeds korter. Hans studeerde Algemene Economie aan de Universiteit Maastricht.
	Chantal Zeegers is namens D66 wethouder in Rotterdam. Zij is verantwoordelijk voor de portefeuille Klimaat, Bouwen en Wonen. Zij heeft in verschillende functies gewerkt voor het Ministerie van Onderwijs en gemeente Rotterdam. Sinds 2011 is zij actief in de politiek voor D66.  Ze begon als Dagelijks Bestuurder van deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek portefeuillehouder buitenruimte, duurzaamheid en verkeer en vervoer. Tussen 2018 en 2022 was zij fractievoorzitter van D66 in de Rotterdamse gemeenteraad.
	Floor Milikowski is journalist en sociaal geograaf. Ze publiceert veel in De Groene Amsterdammer en is auteur van de boeken Van wie is de stad (2018), Een klein land met verre uithoeken (2020) en Wij zijn de stad (2021). Ook geeft zij overal in het land lezingen en is ze regelmatig te horen en te zien op radio en tv.
	Teun Bokhoven is Voorzitter van het Uitvoeringsoverleg Klimaatbeleid Gebouwde Omgeving. Daarnaast voorzitter van o.. TKI Urban Energy. Heeft een ondernemers achtergrond en was tot eind 2021 voorzitter van de NVDE.
	Iris van de Beek is ontwikkelaar bij Being. Iris heeft bij Being aan diverse vastgoedontwikkelingen gewerkt, waaronder VDMA in Eindhoven (een levendige stedelijke hub met woningen, kantoren, openbare ruimte mét stadsbos in Eindhoven). De transformatie naar een duurzame vastgoedwereld is voor Iris een belangrijke drijfveer in haar werk. Naast haar ontwikkelrol werkt zij bij Being aan het optimaliseren en doorvoeren van het Impact en ESG model. Ook is zij voorzitter van de BREEAM-NL adviesgroep Nieuwbouw & Renovatie. Hiervoor was Iris o.a. werkzaam als asset manager en ontwikkelaar bij HB Capital en als Strategisch Vastgoedadviseur bij JLL.
	Ferdi Licher is sinds 2011 directeur Bouwen en Energie bij BZK. De directie maakt deel uit van het DG Volkshuisvesting en Bouwen onder leiding van DG Chris Kuijpers. De publieke zaak en de kwaliteit van leven is wat hem drijft. De directie Bouwen en Energie maakt beleid voor bouwkwaliteit en de energietransitie in de gebouwde omgeving. Zij werken daarbij intensief samen met andere overheden, maatschappelijke stakeholders en kennisinstellingen om de doelen te bereiken. De missie is de borging van publieke belangen voor burgers en bedrijfsleven op het domein van bouwen en energie, waaronder de de bouwkwaliteit en de duurzaamheid van gebouwen.
	Patrick Joosen is regiodirecteur Zuid-West van BPD en ambassadeur voor het thema Duurzaamheid binnen BPD. Hij zegt daarover: bij duurzaamheid gaat het om veel meer dan milieu, energie of woningisolatie. Het gaat om prettig wonen en leven, nu en in de toekomst.

Subsessies ronde 1 - 14.45 uur tot 15:45 uur

Sessie 1: Woningen duurzaam en betaalbaar

Er is een maatschappelijke opgave, namelijk meer woningen. Vanuit de samenleving moet dit vooral snel en betaalbaar zijn. Maar laten we de duurzaamheidsopgave daarbij niet vergeten. Met BREEAM-NL geven we de markt handvatten deze duurzaamheid concreet te maken. Tijdens deze sessie krijg je inzicht in hoe je met BREEAM-NL aan de slag gaat met de verduurzamingsopgave van bestaande woningen (BREEAM-NL In-Use Woningen). Met de aanstaande BREEAM-NL Nieuwbouw Woningen richten we ons juist op nieuwbouwwoningen. Leer van Woningbedrijf Velsen hoe zij deze opgave in hun visie en bedrijfsvoering hebben opgenomen. 

Deze sessie is met name interessant voor alle partijen die met woningbouw te maken hebben; denk aan woningcorporaties, gemeenten, ontwikkelaars en beleggers. 

Met medewerkin van: Jeroen van den Hoorn (Woningbedrijf Velsen), Laura Schefold (Torteltuin), Thomas Heye en Esteban van Zeijl (DGBC)

Sessie 2: Paris Proof paneldiscussie 1

De toenemende energiearmoede in Nederland laat duidelijke de uitdagingen zien rondom sociale duurzaamheid. Wat kunnen organisaties doen om hierbij te ondersteunen en te verlichten? Waar liggen de verantwoordelijkheden en wat kun je doen vanuit je eigen rol in de keten. 

Tijdens een panelgesprek onder leiding van Harm Edens zullen Thomas Leenders (Signify), Angela Verbrugge (Croonwolter&dros) en Joram Nauta (TNO) in gesprek gaan over hoe zij als koploper hiermee omgaan en welke innovatieve samenwerkingen zij hebben opgepakt om Energiearmoede tegen te gaan. 

Sessie 3: In 5 stappen naar Whole Life Carbon Aanpak

Het CO₂-budget raakt op. De bouwsector staat voor een grote verduurzamingsopgave en elke organisatie moet daaraan bijdragen. Die opgave gaat verder dan alleen het reduceren van operationele emissies, de CO₂-uitstoot in de gebruiksfase. Ook het bouwproces en het materiaalgebruik veroorzaken CO₂-impact. Om deze materiaalgebonden emissies mee te nemen is een nieuw perspectief nodig op hoe de bouwsector verduurzaamt. We noemen dat de Whole Life Carbon aanpak. 

Tijdens de sessie gaan we in gesprek wat jij kan doen. Aan de hand van de roadmap en de intentieverklaring bespreken we wat er nodig is om binnen de Nederlandse gebouwde omgeving te kunnen werken vanuit een carbonbudget. We gaan ook dieper in op de oproep aan de overheid in het recent gelanceerde manifest. Wat is er nodig om dit in de praktijk te brengen? En welke stappen kan jij en jouw organisatie nu al zetten om een positieve bijdrage te leveren?

Onder leiding van Laetitia Nossek ga je met de ambassadeurs van Building Life in gesprek.

Met medewerking van: Norbert Schotte (Alba Concepts), Esther Gerritsen (Royal HaskoningDHV), Jeroen Pels (Triodos Bank), Verena Vermeulen (Heijmans), Patrick de Baat (a.s.r.), Erik Kelhout (Triodos Bank), Dirk Bugter (Triodos Bank) en Thomas Wellink (RVO)

Sessie 4: Gemeente Rotterdam presenteert Quickscan duurzame gebiedsontwikkeling

De gemeente Rotterdam heeft een Quickscan Duurzaamheid ontwikkeld voor bouwprojecten in Rotterdam. 

Bij het ontwikkelen van gebouwen en straten komt er veel op ons af, denk aan: van het gas af, hergebruik van materialen, hittestress en geluidsoverlast van verkeer. De Quickscan Duurzame Gebiedsontwikkeling helpt je om deze uitdagingen én de Rotterdamse duurzaamheidsambities een plek te geven in de startfase van jouw project. Daarbij houdt de Quickscan rekening met het vastgestelde beleid voor alle duurzaamheidsthema’s. Zo draagt jouw project bij aan een levendige, mooie, circulaire en groene omgeving.

De Quickscan is een online tool waar je binnen 5 minuten en in vier korte stappen informatie over jouw gebiedsontwikkeling invult. Dit is onder andere informatie over de locatie, het type gebouw en de functie. Op basis hiervan maakt de tool een analyse welke met je wordt gedeeld. Aan de hand van deze informatie kan je aan de slag om alle doelstellingen op het gebied van duurzaamheid makkelijk en concreet toe te passen in jouw project. Daarnaast biedt de website van de Quickscan aanvullende informatie over de duurzaamheidsthema’s.

Tijdens de Parallelsessie wordt een demonstratie gegeven van, en kan je zelf aan de slag met, de Quickscan. 

Presentatie: 

Karmijn van den Berg en Guido Slokkers (Gemeente Rotterdam)

Sessie 5: EU Taxonomie; groene spelregels uit Europa

Hoe groen zijn jouw investeringen nu echt? Dat is de centrale vraag bij de zogenoemde EU Taxonomie die op 1 januari 2022 is ingegaan. De nieuwe spelregels uit Europa komen voort uit de Europese Green Deal en stellen alle grotere financiële instellingen verplicht te rapporteren over het groene gehalte van hun investeringen. Van de bosbouw tot onderwijs en van vervoer tot onze eigen bouw- en vastgoedsector; Europa streeft ernaar met de EU Taxonomie een grote range van partijen te bereiken en te stimuleren om hun kapitaal te investeren in groene activiteiten.   

In deze sessie maken we de juridische EU Taxonomie behapbaar en vertellen verschillende partijen uit het veld, die te maken hebben met de EU Taxonomie, hoe zij de nieuwe spelregels benaderen en welke uitdagingen en kansen zij ervaren – die het waard zijn om te delen met een breder publiek.   

Met medewerking van:
Edith Maingay (DGBC), Stephan de Bie (Vesteda), Ruben Zonnevijle (DGBC) en Ruud Sprock (C2N)

Subsessies ronde 2 - 16.00 uur tot 17:00 uur

Sessie 6: Rapportage Paris Proof Commitment

Hoe staan de Commitment Partijen ervoor, hoe ver zijn ze en hoe zien hun routekaarten eruit? Tijdens deze sessie presenteren we de resultaten van de rapportages tot nu toe en vertellen een aantal Commitment ondertekenaars hoe zij het aan hebben gepakt en zien hoe zij hun Routekaart hebben aangepakt.

Moderator: Ties Ludden (DGBC)

Sessie 7: Circulair bouwen: maar nu echt!

We kennen allemaal de circulaire voorbeelden. En die voorbeelden en kennis moeten we gebruiken om de milieu-impact van de bouwsector in Nederland te verlagen. De bouwsector is de grootste afnemer van grondstoffen. De voorraad grondstoffen raakt echter in rap tempo uitgeput. Daarom is het cruciaal dat de bouwsector haar verantwoordelijkheid neemt en toewerkt naar een circulaire bouweconomie, waarin de gebouwen van nu de grondstoffen van morgen zijn. 

Op dit moment is slechts 8% echt circulair, en krijgt een gelijkwaardige of zelfs verbeterde toepassing in het bouwproces. Dit blijkt uit het Circularity Gap Report voor de gebouwde omgeving in Nederland van Circle Economy. We staan dus voor een flinke uitdaging! Hoe gaan we van 8 naar 50%?

Na een inleiding van Circle Economy zullen de themapartners circulariteit in een panelgesprek vertellen hoe we deze uitdaging aan kunnen gaan.

Met medewerking van: Ruben Zonnevijle (DGBC), Jacco Verstraeten-Jochemsen (Circle Economy), Maarten Markus (AM), Charlot Boonekamp (ASSA Abloy), Esther Loman (Kuijpers), Linus Klaassen (Deerns) en Leontien de Waal (ABN Amro)

Sessie 8: Risicodialoog Klimaatadaptatie: ‘Appetite for risk?’ 

Hoeveel klimaatrisico is acceptabel in de gebouwde omgeving? Een zomer met extreme hitte, aanhoudende droogte, overstromende dakgoten en blank staande straten zet het veranderend klimaat bij iedereen op de agenda. De gebouwde omgeving moet hierop worden aangepast. Waar zitten de grootste en meest urgente risico’s in die gebouwde omgeving? Wat zijn precies de risico’s op gebouwniveau en hoe schatten we dat in?

Tijdens deze sessie geeft DGBC een update over de standaard en open aanpak (die momenteel met een breed consortium aan partijen wordt ontwikkeld) voor het inschatten van klimaatrisico’s op gebouwniveau. Daarna volgen er in de sessie twee ‘risicodialogen’ met stakeholders uit de wereld van wonen, vastgoedontwikkeling, investeerders en financiers. Tijdens de eerste dialoog gaan we in gesprek over de hitte-problematiek in woningen. Wat zijn de belangen en wat is het handelingsperspectief voor verschillende partijen? Wie is er aan zet om dat probleem op te lossen? In de tweede dialoog bespreken we de nieuwe beleidslijn ‘water en bodem sturend’ die door Hugo de Jonge in het nationaal beleid wordt voorbereid (NOVI). Hoe gaat ‘de markt’ daar op reageren of voorsorteren? Wat zijn de consequenties voor grondposities van ontwikkelaars en komen er risico-opslagen bij financiële producten? En welk effect zal deze sturingsfilosofie hebben op de internationale perceptie van Nederland als een veilig en aantrekkelijk investeringsklimaat? Wat doet het met eenieders appetite for risk? 

Met medewerking van: Pieter den Besten (programmamanager DPRA Ministerie IenW), Bas Rutten (Managing director Commercial Real Estate ABN AMRO), Sophie Kraaijveld (Sector Banker Real Estate ING), Erwin Wessels (Chief Investment Officer, Altera vastgoed), Tim Vermeend (Urban Climate Architects), Romee Prijden en Jan Kadijk (DGBC).

Sessie 9: Paris Proof paneldiscussie 2

Gevolgen klimaatverandering steeds meer zichtbaar, torenhoge energieprijzen, niet alleen vanwege het verminderen vanwege Russisch gas. Ook vanwege de droogte deze zomer kan ook minder steenkool toegevoerd worden over rivieren, kerncentrales kunnen niet gekoeld worden en er kan minder Noorse waterkracht gebruikt worden. We willen van het gas af, dat is meer dan ook hoorbaar maar gaat het ook lukken? Om binnen de 1,5 graad te blijven hebben we scherpe tussendoelen nodig.  Is het tijd om van de vrijblijvendheid af te stappen, is het tijd om in te grijpen in het eigen comfort? En genoegen nemen met lagere rendementen of het niet meer aannemen/uitvoeren van projecten die minder ambitieus zijn dan Paris Proof?

Panelgesprek onder leiding van Harm Edens met Niels van Geenhuizen (Arcadis), Joop van der Voort (INNAX) Bernardo Korenberg (Bouwinvest) en Eefje Stutvoet (DGBC)