Geleen Counterflow

Als directeur van een woningcorporatie hield Zonneveld zich al in een vroeg stadium van zijn carrière bezig met zonneboilers en houtskeletbouw. In een tijd dat er nog weinig belangstelling was voor duurzaam bouwen, begon hij vervolgens zijn eigen bedrijf om daar verandering in te brengen. “Coaching was wel in opkomst. Met een knipoog naar die trend startte ik mijn bedrijf Duurzaamheidscoach. Precies op dat moment werd DGBC opgericht en BREEAM-NL in het leven geroepen. Dat was echt een uitkomst, want opeens was er een goed instrument om duurzaamheid onder de aandacht te brengen. Een groep koplopers wilde direct met het keurmerk aan de slag. Als al die gemotiveerde mensen toen niet bij elkaar hadden gezeten, vraag ik me af of we, buiten de wettelijke verplichtingen, veel verder waren gekomen met duurzaam bouwen. De bouwsector is op zijn zachtst gezegd conservatief”, zegt Zonneveld. Om duurzaamheid en het keurmerk vooruit te brengen, besloot hij BREEAM-NL Assessor te worden. Eerst op internationaal niveau en daarna voor de Nederlandse markt. 

Eerste certificering 

Inmiddels staat de teller op ruim tweehonderd projecten waarbij Zonneveld als BREEAM-NL Assessor betrokken was. Na vele bijzondere nieuwe gebouwen volgde een stortvloed aan BREEAM-NL In-Use certificeringen. Hij noemt een aantal opmerkelijke voorbeelden: “De eivormige Venco Campus in Eersel was heel bijzonder, net als het waterpompstation van Vitens in Zwolle. Dat was een soort groene heuvel in het landschap waarop schapen grazen. Uiteindelijk rolde er wel een certificaat uit, maar dat was alleen voor het kantoor ernaast en voor het bouwproces. Steeds meer gemeenten omarmen inmiddels het keurmerk of stellen het zelfs verplicht. Zo controleerde ik de bewijslast voor de stadskantoren in Deventer en Utrecht.” 

Vitens Zwolle

Het iconische witte gebouw op en naast het station Utrecht Centraal was zijn eerste certificeringstraject. Nu is Zonneveld opnieuw betrokken bij een mogelijke hercertificering van stadskantoor Utrecht. Zonneveld: “Als BREEAM-NL Assessor werd ik meteen als autoriteit gezien toen ik die rol voor het eerst op me nam. Toen ik het imposante gebouw binnen liep, dacht ik: jeetje, moet ik dit doorgronden? Maak ik wel voldoende foto’s? En hoe krijg ik nou echt een goed beeld van het geheel?” Hij ervaarde dat het door de jaren heen steeds makkelijker werd om een goed beeld te vormen en kritische vragen te stellen over bijvoorbeeld ingewikkelde berekeningen. “Je kan simpelweg niet iedere vierkante meter doorlopen. En toen kwam de enorme hoeveelheid aangeleverde stukken, waarvan veel nog nieuw voor me was. Vertrouwen op wat je krijgt aangeleverd was best een moeilijke stap. Je moet voor jezelf beslissen hoe je een goed gevoel krijgt bij het te behalen certificaat.” 

Knop om 

Bij Zonneveld ging eind jaren tachtig de knop om en besefte hij dat we massaal anders moeten gaan wonen, bouwen en leven. “Jurriaan Andriessen inspireerde me met zijn boek ‘Eldorica, met een reisverslag naar een betere wereld’. Het boek beschrijft een reis naar een andere planeet en toont hoe de samenleving eruitziet als we de adviezen van de Club van Rome hadden opgevolgd. Andriessen voorspelde allerlei dingen die we nu maken, zoals zelfrijdende auto’s en windparken op zee. Maar hij laat ook zien dat je minder hoeft te werken als je minder bezit.”  

Dat bewustzijn leidde in zijn privéleven tot andere keuzes. Sinds 1997 woont Zonneveld in een deels zelfgebouwd houten huis met zonnepanelen, zonneboilers en drielaags glas. “In Nederland kon je nog geen houtskeletbouwsysteem met een hoge isolatiewaarde krijgen dat ook snel klaar was, dus kochten we de materialen en prefab elementen in Zweden. In drie dagen stond het huis overeind, daar stonden de buren met hun traditioneel gebouwde huizen wel even van te kijken. Tegenwoordig rijdt onze elektrische auto op zonne-energie en experimenteren we met accu’s. Dus ik mag alleen nog muziek maken als ik voldoende stroom in de accu heb”, lacht Zonneveld. “Ook al blijft het zoeken naar nieuwe oplossingen en verbeteringen, mijn ervaring is dat duurzaamheid heel prettig is. Ik heb altijd comfortabel gewoond en maak me niet druk over energieprijzen of terugverdientijden. Je ziet nu dat steeds meer mensen vanuit financiële overwegingen zonnepanelen plaatsen of andere duurzaamheidsmaatregelen nemen. Daar maak ik me wel eens zorgen om. Er verandert pas echt iets als je kiest voor duurzaamheid om duurzaamheid”, vindt Zonneveld. 

Advies aan BREEAM-NL Assessoren 

Voor aanstormende BREEAM-NL Assessoren heeft Zonneveld een advies: “Zorg dat je je autoriteit behoudt, jij bent degene die beslist en het certificaat afgeeft. Je moet kunnen zeggen dat iets niet voldoet. Soms moet je je poot stijf houden en punten niet toekennen. Denk aan een verplicht bordje bij de trap en de lift waar een architect vanuit esthetisch oogpunt niet op zit te wachten. Het stond wel in de richtlijn, dus moest het bordje er komen.”  

“Als je de luxe hebt, werk dan alleen aan projecten waar je echt achter staat. Zo besloot ik zelf geen opdrachten meer aan te nemen voor distributiecentra", vervolgt Zonneveld. “En blijf kennis opdoen en zorg dat je op de hoogte bent van de laatste ontwikkelingen in duurzaam bouwen, zodat je de juiste vragen kunt stellen. Daar hamer ik ook op in de cursussen die ik geef”, benadrukt hij. Regelmatig organiseerde Zonneveld expertdagen op locatie. “Als een gebouw leek op een voorgaand project, nam ik mensen mee om een kijkje te nemen. Achteraf had dat helaas minder effect dan gehoopt. Mensen praten te weinig met elkaar en wisselen niet genoeg ideeën uit. Het lijkt alsof iedereen in de bouwsector zelf het wiel wil uitvinden. Gelukkig werkte ik als BREEAM-NL Assessor samen met hele gedreven mensen, dat motiveert enorm. Dat vond ik het leukste aan dit werk, net als de berg kennis die ik opdeed over duurzaamheid”, zegt Zonneveld. 

Stadskantoor Utrecht

160 miljoen bomen 

Tijd om al die kennis over te dragen was er niet voldoende toen Zonneveld het ene na het andere gebouw controleerde. “Nu rond ik een aantal lopende projecten af en ik denk dat ik ook nog wel wat BREEAM-NL In-Use certificeringen blijf doen. Misschien word ik vrijwillige duurzaamheidscoach in de bouw, maar dan wel voor mensen die nog niet de kennis en middelen hebben om ermee aan de slag te gaan”, zegt hij.  

Zonneveld is blij dat duurzaamheid nu echt op de agenda staat, ook in de bouw. “Ik ben trots dat ik als BREEAM-NL Assessor heb bijgedragen aan verduurzaming van de gebouwde omgeving in brede zin.” Maar het bureauwerk is nu wel gedaan, vindt Zonneveld, die al vrijwilliger is bij het project ‘Meer bomen nu’ van Urgenda. “We moeten 160 miljoen bomen planten om de uitstoot van Europa te compenseren. Boeren en andere geïnteresseerden kunnen gratis zaailingen uit bossen halen in een van de hubs. Daar kun je je ook aanmelden als vrijwilliger om de bomen te planten. Het is leuk werk, je leert bomen kennen en bent actief bezig in de natuur”, licht hij toe. Tot slot roept Zonneveld op om ook aan de slag te gaan: “Wacht niet op technische oplossingen, laten we ons concentreren op wat we nu kunnen doen voor een duurzamer en groener Nederland.”