De initiatiefnemers voor de coalitie zijn MVO Nederland, Dutch Green Building Council, Arcadis en Change Inc. Inmiddels hebben zich al zeven bedrijven en organisaties aangesloten waaronder Randstad Groep, Louwman Real Estate en a.s.r. real estate. Tijdens vastgoedbeurs PROVADA presenteerde Anders Huisvesten zich met een paneldiscussie tussen experts aan het publiek waar Change Inc. verslag van deed;
Huurder vaak vergeten
Volgens de Verenigde Naties is de gebouwde omgeving wereldwijd verantwoordelijk voor 38 procent van de CO2-uitstoot. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) stoten gebouwen in Nederland 13 procent van de totale CO2-emissie uit, vooral door het verwarmen met aardgas. In 2050 moeten volgens het klimaatakkoord alle gebouwen volledig klimaatneutraal zijn en dus geen CO2 meer uitstoten.
Als eigenaar, bouwer of vastgoedondernemer kun je stappen nemen om je gebouw te isoleren, energie te besparen, met groene stroom te verwarmen, te koelen, verlichten of op een andere manier te verduurzamen. Maar hoe doe je dat als huurder of eindgebruiker?
Meer vraag creëren
Niels van Geenhuizen, hoofd duurzame gebouwde omgeving bij Arcadis, stelt dat bedrijven en organisaties meer zeggenschap moeten krijgen over hun gebouwen. Door samen op te trekken kunnen ze druk uitoefenen op bouwers en eigenaren en de vraag naar duurzame gebouwen vergroten. “Ik merk dat we de eindgebruikers - eigenlijk de opdrachtgever - onvoldoende betrekken bij de opgave van de bouwsector. Tegelijkertijd zie ik dat veel grote organisaties hogere duurzaamheidsambities hebben en al in 2030 nul CO2 willen uitstoten”, zegt Van Geenhuizen. “Dat betekent iets voor onze huisvesting. Daarom zou je een coalitie moeten smeden om eindgebruikers van huisvesting bij elkaar te brengen. Dat we andere vragen gaan stellen aan de bouwsector, maar ook van elkaar gaan leren. Om zo een versnelling in verduurzaming van de sector voor elkaar te krijgen. We proberen een groep van koplopers te zijn die de nieuwe standaard gaat zetten in de markt. Uiteindelijk willen we iedereen meekrijgen.”
Gebouw essentieel voor klimaatdoelen
Die coalitie van groot-zakelijke eindgebruikers is er sinds kort. Anders Huisvesten wil de verduurzaming van de gebouwde omgeving aanjagen. Deelnemers gaan er binnen hun eigen bedrijf mee de slag, delen best practices met elkaar en vergroten gezamenlijk de vraag naar duurzame bouw en renovatie. Volgens de initiatiefnemers is alle benodigde technologie hiervoor al aanwezig. Alleen wordt er door huurders nog niet standaard om gevraagd en daarom wordt het niet genoeg aangeboden. Wat de coalitie wil bereiken is dat bedrijven en organisaties hun gebouw gaan zien als een essentieel middel om hun klimaatdoelstellingen te behalen. Op het gebied van CO2-uitstoot, energie, circulariteit, klimaatadaptatie, natuurinclusiviteit en gezondheid. Nu telt de coalitie zeven leden, maar het doel is om dat aantal eind dit jaar te verdubbelen.
Moeilijk in gesprek
De Randstad Groep is met 300 gehuurde vestigingen in Nederland een grote speler op de vastgoedmarkt. Om zijn duurzaamheidsambities te kunnen waarmaken moet de groep steeds in gesprek met die 300 eigenaren, terwijl Randstad soms maar een deel van het gebouw huurt. “Dat is gemiddeld genomen nog steeds lastig. Het vergt investeringen en lange termijn denken en dat is best taai. Maar er zijn ook eigenaren die meegaan”, zegt Tom Jochems, directeur facilities & vastgoed bij Randstad.
Energiebedrijf Vattenfall is van sommige gebouwen zelf eigenaar, maar huurt ook panden. “Daar moeten we met de eigenaar het gesprek over duurzaamheid aangaan. De een is heel welwillend, de ander wat minder. Vooral in nieuwe panden kunnen we echt stappen zetten”, zegt Martijn Bevers, manager van het sectorteam vastgoed.
In huurcontract vastleggen
Hoe dwing je verhuurders hun gebouw te verduurzamen? Dat is de cruciale vraag. Vaak hebben die vooral een korte termijn financieel belang, terwijl duurzaamheid over de lange termijn gaat. Pas als het huurcontract afloopt en verlengd moet worden, kan er over gesproken worden. Want bij een nieuw contract kun je eisen stellen. “Daar begint het. In zo’n contract staan voor ons een paar harde dingen. Als je daar helemaal niet in meegaat dan komen wij niet in jouw pand”, zegt Bevers van Vattenfall.
Ook Randstad onderhandelt op die manier. “Wij moeten als eindgebruiker de eigenaar het belang hiervan laten inzien. Anders gaan we weg. Daar zit onze macht en kracht”, zegt Jochems. “Over twintig jaar zijn alle eigenaren om, want dan moeten ze voldoen aan wet- en regelgeving. De vraag is hoe je het zo voor elkaar dat het vandaag wordt. Als alle huurders zeggen: ik kom pas als aan die en die voorwaarden wordt voldaan, dan zijn we er. Maar zover is het nog niet.”
Sterkere positie huurders
Consultancybureau Rebel, ook actief op het gebied van vastgoed- en gebiedsontwikkeling, kijkt vooral naar de duurzame ontwikkeling van een heel gebied. Daar vallen niet alleen gebouwen, maar ook de hele omgeving en infrastructuur onder. Dat vraagt om integrale afstemming met meerdere partijen en overheden. Ook daar zijn eindgebruikers minder vaak vertegenwoordigd, maar dat is aan het veranderen. “Het is een vraag-aanbod gestuurde markt. Daarin hebben gebruikers nu een sterkere positie dan voorheen”, zegt Thomas Wegbrands, senior consultant vastgoed bij Rebel.
Arcadis denkt dat duurzaamheid bij nieuwbouw van gebouwen standaard wordt. Huurders zoeken hun nieuwe pand daarop uit. De locatie speelt daarbij een steeds belangrijkere rol. “Dat is ook een onderdeel van duurzaamheid. Wij zitten niet voor niets bij een station. Wij hebben liever dat mensen met de fiets of de trein komen”, aldus Van Geenhuizen.
