Als we iets uitzoomen dan kan de huidige situatie niet als een verrassing komen. Sinds de Club van Rome weten we dat we ons moeten verhouden tot een grens aan de groei. En dat signaal kwam toch alweer 50 jaar geleden. Het is natuurlijk de koe in zijn kont kijken maar we hebben de afgelopen decennia veel afslagen gemist waarmee we de frontale botsing van nu nu nu hadden kunnen ontwijken.
Dit is dan ook het moment bij uitstek voor bezinning, voor iedereen. Ook de bouwsector moet de eigen werkwijze serieus tegen het licht houden. De oproep van Remkes om modulair, energieneutraal, circulair en natuurinclusief te bouwen verdient onmiddellijke opvolging. Ook het emissievrij bouwen vraagt om een actieplan van de sector zelf.
Want de bouwsector is niet alleen een slachtoffer, maar ook actor in het stikstofdossier. Met lobby's over de verwaarloosbaarheid van de bijdrage, en demonstraties kan een kabinet nog wel in beweging worden gebracht. Maar de aarde onderhandelt niet. De aarde houdt wel genadeloos een boekhouding bij van alle menselijke interventies die het herstellend vermogen van de biosfeer te boven gaan. Het is dus de uitdaging voor iedereen om binnen die marges te gaan acteren. En dat kan ook, daar zijn we slim genoeg voor.
Neprom, Bouwend Nederland, NVB-Bouw, Aedes, IVBN en Woonbond hebben vorige week een pleidooi overhandigd aan staatssecretaris Raymond Knops om de stikstofnormen aan te passen voor de woningbouw. In dat pleidooi staat welgeteld 1 zinnetje over het handelen van de sector zelf, namelijk dat "...er gekozen wordt voor het best beschikbare materieel met de laagste stikstofuitstoot en dat waar mogelijk ook andere maatregelen getroffen worden om de stikstofuitstoot te beperken."
Het is een zinnetje dat om uitwerking en concretisering vraagt. Waarom maken we van dat ene zinnetje niet een compleet aanvalsplan om de stikstof-bijdrage van de bouwsector helemaal te elimineren! Het gaat immers maar om een klein zakje Pokon. De bereidheid om met het best beschikbare materieel te werken kan worden omgezet in de ambitie om al het bouwmaterieel emissievrij te maken. Ook de bouwlogistiek kan per 1 december slimmer en schoner, bijvoorbeeld met bouwhubs met electric last mile. Woonwijken kunnen zo worden (her)ontworpen dat fiets, OV en shared e-mobility maximaal worden gefaciliteerd.
Daar waar ambitie ontbreekt kan de overheid een handje helpen. Nu de ambtenaren op ministeries toch overuren maken kunnen de emissienormen voor dieselaggregaten en bouwmachines voor 1 december ook meteen worden herzien. Een CO2-tax duurt misschien een maandje langer, maar laat het kabinet daar ook maar in doorpakken. Ik ga maar eens uitzoeken wanneer we het Malieveld kunnen afhuren om samen te vieren dat het is gelukt.
Jan Kadijk, Manager Kennis & Innovatie
