Dit congres stond in het teken van materiaalgebonden emissies en Cramer legde meteen de vinger op de zere plek: “Als je beton wereldwijd bekijkt, dan is dat een aanzienlijke bijdrager aan zowel de opwarming van de aarde als de overconsumptie van grondstoffen. Als we kijken naar de uitstoot, dan brengt beton 7 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot met zich mee. Dat komt vooral door de veelheid van betonwerken die we neerzetten, maar ook de fractie cement die in de productiefase zoveel CO2-uitstoot veroorzaakt.”
Anders maar wel samen
Als je dat dan ambitieus wilt verduurzamen, ook op het gebied van circulariteit – want daar wordt nog weinig aan gedaan – dan zul je moeten kijken met welke sector je te maken hebt. Bij beton gaat het om een sector die sterk operationeel gericht is. De kennis en innovatiekracht is beperkt. Als je kijkt waar de focus op ligt, dan is dat ‘kwaliteitsborging’. De mensen zijn trots op het product beton, omdat het zich kwalitatief bewezen heeft. Als je dat nou wilt veranderen – en op een meer substantiële manier dan ‘stapje voor stapje’ – dan betekent dat voor deze sector dat ze anders moet gaan produceren. Dat is wel een cultuuromslag. Dat geven ze zelf ook toe. Ze zeggen ook: “Als we dat willen doen, dan kunnen we dat niet alleen, want zo’n grote verandering, dat vergt samenwerking met opdrachtgevers, met het Rijk, maar ook met de kennisinstellingen, om te innoveren, dus we moeten het samen doen. Daarom is het Betonakkoord opgezet en ondertekend. Nu zitten we in de opschalingsfase. Alles wat we hebben voorbereid, wordt nu in de praktijk gebracht. In de betonsector én in de hele keten worden nu grote stappen voorwaarts gezet.”
3 dogma’s omver
Kijkend naar de ‘lessons learned’ noemde Cramer drie dogma’s, die zij zag sneuvelen. In de eerste plaats is dat het dogma ‘Je komt er wel als je aan het begin maar scherpe doelen stelt’. “Nou dat hebben we gedaan”, analyseerde de voorzitter van het Betonakkoord, “en dat leidde er alleen maar toe dat iedereen de zékerheid wilde hebben dat die doelen gehaald werden. En dat betekende dat iedereen op een laag ambitieniveau ging zitten. Daarom hebben we de doelen laten vallen, we gaan voor ambities. Dan durven mensen veel verder te kijken dan kleine stapjes vooruit.”
Het tweede dogma dat eraan ging was ‘Het komt wel goed als de regelgeving verandert’. Cramer: “Want op welk niveau het ook aangepast wordt, het zijn incrementele verbeteringen – terwijl je grotere stappen wilt zetten. Daarom hebben we gezegd: we gaan sturen via de aanbestedingseisen. In de loop van de tijd tot 2030 gaan we die aanzienlijk scherper bijstellen.”
Het laatste dogma is ‘Je zet een plan op en voert dat uit, van A tot Z’. Cramer: “No way. Het is een proces, we vormen een netwerk, dat moet gestuurd worden volgens dat proces. Als voorzitter probeer ik iedereen op één lijn te krijgen, gericht op dat ambitieuze doel dat iedereen wil, maar individueel niet kan bereiken. Nu zijn we heel ver en we hebben veel geleerd.”
Betonlessen in staal
Die nuttige lessen verdwijnen niet in de geschiedenisboeken, meldde zij. Want: “wat in het Betonakkoord een vier-, vijftal jaren duurde, kunnen we in het Bouwakkoord Staal in anderhalf jaar doen, zodat we daar ook snel het been kunnen bijtrekken.
DGBC neemt Cramers lessen graag mee, in het spoor van de beton- en staalsector. Tijdens het congres presenteerde DGBC daarom een roadmap en een intentieverklaring, gericht op het terugdringen van materiaalgebonden emissies. Later dit jaar komt DGBC met verdiepingssessies, als vervolgstap.
Bedrijven en organisaties die actief willen meedoen, kunnen nog steeds hun handtekening zetten onder de intentieverklaring.
