Hoe voldoe je aan de EU Taxonomie?
De EU Taxonomie beoordeelt economische activiteiten aan de hand van zes klimaatdoelen. DGBC maakte een landelijke handreiking van de EU Taxonomie voor de bouw- en vastgoedsector, waarin staat hoe partijen de Europese spelregels kunnen interpreteren. Ook de whitepaper beantwoordt veel vragen over het classificatiesysteem.
Frank Stockmann (Altera) legt uit welke stappen je moet doorlopen om te voldoen aan de EU Taxonomie en een wanneer je een activiteit als duurzame investering mag beschouwen. “Je kiest minimaal één klimaatdoel waar de activiteit een substantiële bijdrage aan levert. Vervolgens zorg je dat je geen schade toebrengt aan de overige klimaatdoelen.” Hoewel Altera grotendeels aan deze criteria kan voldoen, is het nog niet zeker of de vastgoedbelegger de minimum safeguards haalt. Die hebben als doel om mensen- en arbeidsrechten te beschermen. “Veel partijen hebben hier nog onvoldoende zicht op”, zegt Stockmann.
Download alle presentaties over de EU Taxonomie
Rapporteren over de EU Taxonomie
BAM en Heijmans rapporteerden twee jaar geleden voor het eerst over de EU Taxonomie. De bouwbedrijven zochten elkaar op om ervaringen uit te wisselen over hoe je dit in het bedrijfsproces implementeert. Die deelden ze tijdens het seminar. Robert Koolen (Heijmans): “Je moet per project toetsen waaraan het voldoet. Dat betekent dat je voldoende administratie moet hebben om alle benodigde bewijslast en documentatie op te hoesten. Wat doe je als een project deels aligned is? Het gebouw niet, maar onderdelen van de activiteit wel. Hoe haal je dat uit de administratie?”
Juriënne Schijff (BAM) vult aan: “Data verzamelen en dossiers opbouwen is cruciaal om aan de EU Taxonomie te voldoen. Maar wil je aligned zijn of onderzoeken waar de gaten zitten en wat ons kan helpen om de transitie te versnellen? We werken niet toe naar maximaal alignment, maar willen begrijpen wat we doen. Als een activiteit niet aligned is, ligt dat vaak niet aan het doel waar je een substantiële bijdrage aan levert, maar of je kan voldoen aan Do No Significant Harm-criteria of de minimum safeguards. Dat is een enorme uitdaging met grote ketens. Tot op wel niveau gaan we met de waardeketen in gesprek en hoe maken we samen stappen?”
Zes klimaatdoelen
De zes klimaatdoelen kwamen aan bod tijdens de subsessies. Er was veel animo voor de sessie over transitie naar een circulaire economie. De circulaire eisen gaan bijvoorbeeld over de CO2-uitstoot tijdens de hele levensduur, circulaire ontwerpprincipes, materialenpaspoorten, afvalmanagement, hergebruik en recycling. De nieuwe definitieve worden binnenkort gepubliceerd, waarin ook doelen zijn opgenomen om het gebruik van primaire grondstoffen en materialen te verminderen. De bescherming en het herstel van biodiversiteit en ecosystemen heeft vooral invloed op de locatie van nieuwbouwprojecten. Dit is één van de criteria die veel invloed gaat hebben, omdat er in specifieke gebieden niet meer mag worden gebouwd. Daarnaast zijn er criteria voor duurzaam gebruik en bescherming van water en mariene hulpbronnen, en voor de preventie en bestrijding van verontreiniging.
BREEAM-NL en de EU Taxonomie
“De holistische aanpak zit al goed in de EU Taxonomie”, vindt Van Doorn. Dat sluit aan bij de integrale benadering van BREEAM-NL, het duurzaamheidskeurmerk voor gebouwen en gebieden dat DGBC ontwikkelt en beheert. DGBC maakte een vergelijking tussen de EU Taxonomie en BREEAM-NL, waarin duidelijk wordt hoe de eisen uit beide instrumenten zich tot elkaar verhouden.
In de praktijk ervaarden Patrick Meijers (Orange Architects) en BREEAM-NL Assessor Albert-Jan Vermeulen (MAT25) dat een project met een hoge BREEAM-NL score op veel vlakken al in lijn kan zijn met de EU Taxonomie. Ze deelden hun ervaringen met JONAS. Toen het gebouw werd ontwikkeld, bestond de EU Taxonomie nog niet. Toch voldoet het gebouw aan veel Europese eisen, blijkt uit een quickscan.
EU Green Deal en Fit-for-55
De EU Taxonomie is een van de instrumenten in de EU Green Deal. “Het doel van de EU Green Deal staat vast en is verankerd in wetgeving: Europa is klimaatneutraal in 2050. De weg ernaartoe, het hoe en wat, is nog niet helemaal duidelijk”, zegt Aimée Felix van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). “Concrete maatregelen staan in Fit-for-55. Dit hele maatregelenpakket telt op tot 55 procent emissiereductie in 2030 ten opzichte van 1990. Over de meeste richtlijnen is een akkoord bereikt en die worden nu geïmplementeerd. De Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) is de belangrijkste richtlijn waarover nog discussie bestaat. Dat komt door de renovatieplicht voor de bestaande bouw. Sommige maatregelen, verordeningen en richtlijnen werken direct door in de EU Taxonomie, zoals de norm voor de energieprestatie van nieuwe gebouwen. Bij de natuurherstelwet en de richtlijn over bodemkwaliteit bijvoorbeeld, is het nog de vraag of dat invloed heeft op de EU Taxonomie.”
CSDDD, OESO-richtlijnen en due dilligence
De aankomende CSDDD (Corporate Sustainability Due Dilligence Directive) heeft als doel om de impact op mens en milieu te identificeren, meer transparantie te creëren en de omstandigheden in de keten te verbeteren. “De Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement hebben een standpunt bepaald en zijn in onderhandeling om tot een definitieve richtlijn te komen. De verwachting is dat de CSDDD eind dit jaar of begin 2024 definitief is. Dan duurt het nog twee jaar voordat het gaat gelden en moet de richtlijn worden vertaald naar nationale wetgeving”, licht Olga van Leeuwen (SER) toe.
Ze adviseert: “De OESO-richtlijnen zijn de basis voor deze nieuwe richtlijn en er is al een stappenplan voor een due dilligence proces voor bedrijven. Neem een stapje terug en begin met de OESO-richtlijnen als al deze nieuwe Europese regels op je afkomen, dan voldoe je al aan een groot deel van wat de CSRD en de CSDDD gaan vragen.”
CSRD
Een belangrijk onderdeel van de EU Green Deal is de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Bedrijven die onder de CSRD vallen zijn verplicht te rapporteren over de EU Taxonomie. De CSRD is een verordening die grote bedrijven verplicht om te rapporteren over duurzaamheid, sociale factoren, en hoe zij invloed hebben op klimaatverandering en wat de invloed van klimaatverandering is op het bedrijf. Albert-Jan Knol (BDO accountants) vertelt over de laatste ontwikkelingen: “Er is een nieuwe set standaarden die iedereen moet gebruiken voor de rapportage in het jaarverslag. Dat deden organisaties eerst allemaal op hun eigen manier, waardoor de duurzaamheidsinformatie lastig te vergelijken is. Daarbij moeten organisaties ook rapporteren over de waardeketen: iedereen die je nodig hebt om jouw producten of diensten te leveren.”
Knol adviseert: “Ga tijdig met een accountant in gesprek om processen vast te stellen, plannen te maken en de datakwaliteit onder de loep te nemen. De EU Taxonomie laat veel ruimte over voor interpretatie. Het meeste werk zit in uitzoeken hoe je kpi’s opstelt, welke informatie je nodig hebt, hoe je vaststelt dat je met jouw klimaatplan een specifiek doel bereikt en hoe je omgaat met de minimum safeguards, bijvoorbeeld. Vanaf 2024 kijkt een accountant verplicht mee en controleert die de rapportage.”
Oproep Werner Schouten: ‘Tijd om te tellen wat telt’
Werner Schouten (directeur van Impact Economy Foundation en presentator van BNR Koplopers) sloot het seminar af met een videoboodschap. “Het is tijd om te tellen wat telt. De rapportagestandaard CSRD ligt onder vuur. Het is niet langer verplicht om een transitieplan op te stellen voor biodiversiteit of om te schrijven over werkomstandigheden in de waardeketen. Dat haalt de angel uit de CSRD. Daarom roepen we met csrd.org de Europese Commissie en het Europees Parlement op om de rapportagestandaard duurzaam, ambitieus en betekenisvol te houden. Sluit je aan bij de coalitie en doe een oproep aan de EU.”
Van Doorn steunt de mooie oproep: “We hebben het vandaag over het belang van regelgeving, we moeten het allemaal begrijpen. We willen allemaal vooruit – en dat kan alleen op duurzame wijze. Toch zijn er in Brussel 30.000 mensen bezig met belangbehartiging – je kan je wel voorstellen waar dat toe leidt. Daarom is leiderschap zo belangrijk. Laten we ervoor gaan en iedereen meenemen in de verduurzaming van de gebouwde omgeving!”
