In een notendop: het draait niet alleen om meten en weten, maar vooral om doen. “We hebben innovatie, perspectief en besliskracht nodig,” aldus Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform, tijdens het congres.

Reint Jan Renes: Doen versterkt doen

Gedragswetenschapper Reint Jan Renes, lector Psychologie voor een Duurzame Stad bij de Hogeschool van Amsterdam, nam ons mee in de uitdagingen van én oplossingen voor de klimaatspagaat, oftewel de kloof tussen woorden en daden. Want ergens bewust van zijn en ernaar handelen zijn twee verschillende dingen. “Er is een gebrek aan individueel eigenaarschap rondom het klimaat en dat resulteert is een ‘omstanderseffect’. Want als het probleem echt zo groot zou zijn, dan zou iemand toch wel iets doen?”. 

Hij vervolgt: “We hebben een gigantische bodemdrift, die aarde moet leeg! We willen alles eruit persen en we hebben te weinig wilskracht om het anders te doen. We willen wel duurzame keuzes maken, maar dat betekent dat dingen ook niet meer kunnen. Dat roept weerstand op want het bedreigt de status quo.” Het gevolg is dat iedereen op elkaar wacht: de burger op de bedrijven, de bedrijven op de overheid en de overheid op de burger. Dit alles leidt tot een ‘spiral of inaction’. “Er komt een norm van niets doen, wachten wordt besmettelijk.”

Het moet dus gaan over oplossingen. Een commitment op ‘dit ga ik direct doen’, niet pas over een jaar. “Generieke intenties zijn goed, maar specifieke intenties werken veel beter”, aldus Renes. En daarbij is vertellen dat je iets doet, minstens zo belangrijk als het doen zelf. Oftewel: “Koplopers, keep doing good louder,” aldus Renes. “Doen versterkt doen. Zo gaan we van een ‘spiral of inaction’ naar een ‘spiral of action’. En onthoud: het is beter om inconsistent goed te zijn, dan consistent verkeerd.”

Download de presentatie

Kees Vendrik: Pleidooi voor Klimaatrechtvaardigheid

Dit kwam ook naar voren in de speech van Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform. In zijn eerste rapportage kwam naar voren dat er een ruime steun is voor transitie, maar dat er nog richting en perspectief missen voor de samenleving en het bedrijfsleven. Het moet volgens Vendrik gaan om een ‘groene en rechtvaardige transitie’, vertelde hij op het podium. “De lusten en lasten moeten goed verdeeld worden in een land dat steeds ongelijker wordt. Klimaatrechtvaardigheid is de fundering van een goed beleid.” En dat beleid, een afname van 55 procent aan CO₂-uitstoot in 2030, is nipt binnen bereik. “Maar dan moet wel alles meezitten.” Volgens Vendrik is er sprake van schaarste op allerlei vlakken: ruimte, tijd, arbeid, infrastructuur, duurzaam aanbod en publieke financiering. “Er liggen veel kansen, maar het draait vooral om het maken van keuzes. Dus verbind opgaves, zet in op duurzame industrie en een groene bestaanszekerheid voor iedereen. De mensen die het minste kunnen bijdragen, moeten als eerste profiteren. We hebben innovatie, perspectief en besliskracht nodig.”

Kees Vendrik wilde ook graag input vanuit de zaal: wat moet hij meenemen naar politiek Den Haag? De zaal had haar antwoord klaar:Download de presentatie

114 ondertekenaars Paris Proof Commitment

Gelukkig zijn er steeds meer partijen die overgaan tot doen. Zo zetten NS Stations en Rijksvastgoedbedrijf beiden hun handtekening onder het Paris Proof Commitment op het podium. Zij voegen zich hiermee bij de grote groep marktpartijen uit de bouw- en vastgoedsector die zich committeren aan de doelstelling om het energiegebruik in de gebouwde omgeving met twee derde te verlagen. En daarmee ook de daarbij horende CO₂-emissies terug te brengen. Ondertussen staat de teller nu op 114 ondertekenaars.
Yvonne van der Brugge-Wolring, directeur-generaal bij het Rijksvastgoedbedrijf: “We hebben de grootste vastgoedportefeuille van Nederland en daar hoort een verantwoordelijkheid bij. We bouwen duurzaam of we doen het niet. En dit ondertekenen wij met het Paris Proof Commitment.” De directeur-generaal vertelde over de verduurzaming van een oud marinegebouw in het hart van voormalig vliegkamp Valkenburg in Katwijk. In het pand, dat de projectnaam heeft ‘Een kantoor vol afval’, wordt met gebruikte gebouwdelen een circulair kantoor gerealiseerd. “Dit project leert ons veel en laat zien hoe belangrijk innovatie en samenwerking is.”  

Download de presentatie

Sebastiaan de Wilde, directeur Vastgoed bij NS Stations: “NS wil voor 2050 ‘Paris Proof’ zijn. Dat hebben we concreet uitgewerkt. Met een portefeuille van monumenten, waar de deur altijd open staat, is dat een hele uitdaging.” Een van de vragen die de organisatie zich heeft gesteld is: wat kan er en hoe kunnen we morgen ermee starten? “Dat betekent bijvoorbeeld dat we verduurzaming in het onderhoudsprogramma integreren, oftewel schilderen én het glas tegelijkertijd vervangen.” 

Download de presentatie

Van Whole Life Carbon tot netcongestie

Na het plenaire gedeelte volgden 12 deelsessies in 2 rondes met experts uit de markt, wetenschap, overheid en van DGBC zelf. Met daarin aandacht voor onderwerpen als Whole Life Carbon, Europese en nationale wet- en regelgeving, de Werkelijke Energie intensiteitsindicator (WEii), netcongestie, datadelen en het maken van een routekaart. Hieronder een overzicht van alle deelsessies met daarachter een downloadlink naar de presentaties: 

Eerste WEii-certificaten uitgereikt

Een van de hoogtepunten tijdens de deelsessie was de uitreiking van de eerste drie WEii-certificaten. WEii staat voor Werkelijke Energie intensiteit indicator en maakt op een uniforme wijze inzichtelijk wat een gebouw per vierkante meter per jaar aan energie gebruikt. Met een WEii-certificaat heb je een bewijs van een gecertificeerde score. De eerste ontvangers van een certificaat zijn de eigenaren van de kantoorgebouwen van a.s.r., INNAX en RoyalHaskoningDHV. Alle drie de partijen hebben een WEii-certificaat gekregen met de kwalificatie Paris Proof voor hun kantoorgebouwen. Lees hier meer. 

Diederik Samsom: ‘Het klimaat trekt zich niets aan van de verkiezingsuitslag’ 

Als afsluiter van de dag kwam Diederik Samsom, kabinetschef van Europese klimaatcommissaris Wopke Hoekstra, spreken. Hij benoemde meteen de olifant in de kamer: “Het klimaat trekt zich niets aan van de verkiezingsuitslag. Dit jaar is het warmste jaar van de menselijke geschiedenis sinds we zijn begonnen met meten. Op dit moment kijken wetenschappers naar kaarten die ze niet kunnen begrijpen. We moeten als planeet aarde in zijn geheel door, ook de COP28 in Dubai is slechts een tussenstop.” 

Gebouwde omgeving kan grote bijdrage leveren

Volgens Samsom zitten we in een cruciale tijd: “2030 is de eerste stempelpost naar klimaatneutraliteit. In de komende zes maanden gaan we de doelstelling vaststellen voor 2040. Ik ben blij dat u allemaal zit, want die doelstelling is fors: namelijk 90-95 procent CO₂-reductie voor Europa. In 2050 is neutraliteit niet meer genoeg, we moeten dan klimaatnegatief zijn. Het goede nieuws is: het is het tijdperk van de carbon removals en hier kunnen gebouwen een grote bijdrage aan leveren!” 

Innovatie en perspectief

Toch vindt Samsom de vastgoedsector het zorgenkindje van onze klimaatambities. “We hebben spectaculaire innovaties nodig! Want de uitdaging voor de gebouwde omgeving is: mensen. We moeten meer perspectief bieden en een beter verhaal bieden. De echte verandering ligt in de handen van de marketingafdeling,” zei hij. 

Tot slot riep hij de zaal op: “De Europese wetgeving is de bezemwagen en zorgt dat de ‘slechte’ energielabels worden opgeveegd, maar waarom daarop wachten? Waarom niet sneller gaan dan de wetgeving ons voorschrijft? Apple heeft ook niet gewacht met hun iPhone. Als u de iPhone van de renovatie weet te maken, dan gaan we het redden. Het is aan u!” 

Bekijk hier alle foto’s van het congres. Houd onze agenda in de gaten voor de datum van het Paris Proof Congres 2024!