Deltaplan Duurzame Renovatie van Dutch Green Building Council is erop gericht de verduurzaming van de bestaande gebouwde omgeving te versnellen. Op deze manier wil men de Parijse klimaatdoelstellingen halen. Inmiddels zijn meer dan 100 partijen aangesloten. Vijf verschillende werkgroepen bekijken per gebouwfunctie hoe die versnelling kan worden gerealiseerd. DGBC sprak met de voorzitters van de werkgroepen Kantoor, Onderwijs, Zorg, Logistiek en Retail. Voor scholen is dit Ewoud van der Sluis. Centrale vraag: hoe realiseert uw werkgroep de Parijse klimaatdoelstellingen?

“De grootste stap die wij kunnen nemen op weg naar Parijs is nieuwbouw. Deze gebouwen voldoen meteen aan de maximale CO2 reductie. Of alle scholen in 2050 daadwerkelijk klimaatneutraal zullen zijn, hangt af van een aantal factoren. De gemene deler is gebrek aan vergoeding door het rijk.”

Installaties optimaal inregelen

Werkgroep Scholen kijkt naar drie categorieën: nieuwbouw, oude(re) schoolgebouwen en jonge panden. In totaal gaat het om 9.000 schoolgebouwen. Nieuwbouw – 30% van de totale hoeveelheid scholen in primair en voortgezet onderwijs – heeft relatief het grootste effect. De tweede categorie zijn gebouwen die grootschalige renovatie en onderhoud nodig hebben. “Ook dat is circa 30%”, licht Van der Sluis toe. “Wanneer deze scholen met renovatie en onderhoud aan de gang gaan, is het verstandig meteen maatregelen te treffen om CO2 reductie te bereiken.” De restcategorie bestaat uit vrij jonge panden. “Hiervoor is geen extra geld nodig. Daar hoef je eigenlijk alleen maar te bekijken hoe je de installaties optimaal kunt inregelen.”

Hobbels

De grootste hoop van de werkgroep is dus gevestigd op nieuwbouw. Maar ook hierbij zijn hobbels te nemen, meldt Van der Sluis. “Deze gebouwen zitten normaal gesproken in het uitvoeringsprogramma van de gemeente. Dit is tevens een lange termijnprogramma, dus je weet nu al dat daar bij lange na niet genoeg geld voor is. Er moet veel meer gebouwd worden dan waarvoor geld beschikbaar is.”

In de categorie oude schoolpanden loopt men bovendien tegen een ander probleem aan. “Voor deze categorie is de wet niet goed geregeld. Het onderhoud van scholen moet namelijk uit hetzelfde potje komen als waarmee de salarissen van leraren worden betaald. Op die manier blijft er dus niet genoeg geld over voor groot onderhoud, laat staan voor renovatie. Gemeenten willen daar op dit moment niets bij leggen, want ‘daar gaan ze niet over’. Wij willen dat de wet zodanig wordt aangepast dat de gemeente wel geld beschikbaar heeft wanneer een school met een renovatieplan komt.”

Een andere belemmering waar de werkgroep mee te kampen heeft, is het feit dat beleggers dolgraag scholen willen financieren. Maar opnieuw is geld het probleem. “Scholen hebben niet genoeg middelen om die financiering terug te betalen”, legt Van der Sluis uit. “En daar wringt nu precies de schoen.” Het geld moet uit de normvergoeding komen, die de scholen van de gemeente krijgen. “Het grote probleem is echter dat die normvergoeding circa 45% achterloopt op de eisen die aan scholen worden gesteld.” Als voorbeeld noemt hij BENG. “Scholen moeten Bijna Energie Neutraal Gebouwd zijn. Hiervoor moet je pakweg €2200 per vierkante meter rekenen. De normvergoeding is 45% lager. Hoopgevend is, dat de VNG onlangs heeft verklaard dat de normvergoeding minstens 40% omhoog moet.”

Grootste probleem

Het grootste probleem is dus geld, concludeert Van der Sluis. “Wat wij zien is dat er structureel meer geld aan gemeenten moet worden verstrekt door de diverse ministeries. Het zou goed zijn als er op Rijksniveau een centrale regie zou komen om zaken in beweging te krijgen. Hoe dat gaat gebeuren is de grote vraag.”

Sneeuwbaleffect

Gelukkig zijn er wel steeds meer gemeenten die de problemen onderkennen, weet Van der Sluis. “Zij maken budget vrij in de gemeentebegroting voor de verduurzaming van scholen.” Hij hoopt dat deze positieve stappen een sneeuwbaleffect hebben op andere gemeenten. “De werkgroep Scholen kan hierin eigenlijk alleen maar de rol van aanjager op zich nemen. Als er op korte tijd niets verandert, betwijfel ik of Nederlandse scholen in 2050 wel klimaatneutraal zullen zijn.”