1. Wie zijn we
Stichting Dutch Green Building Council (DGBC) is de landelijke maatschappelijke organisatie die zich inzet om de gebouwde omgeving in hoog tempo te verduurzamen en toekomstbestendig te maken. Want de gebouwde omgeving heeft een cruciale rol in het oplossen van de klimaatcrisis én draagt in hoge mate bij aan de gezondheid en het welzijn van mensen. Samen met onze achterban (bijna 400 organisaties) vormen we momenteel de grootste en meest brede beweging voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving in Nederland. Dit zijn banken, taxateurs, beleggers, bouwers, adviseurs, architecten, ontwikkelaars, toeleveranciers, woningcorporaties en gemeenten, maar ook de zogenaamde eindgebruikers van gebouwen zoals bijvoorbeeld NS en Ahold.
2. Waar staan we
CO2-reduceren: energie besparen in gebouwen
Gebouwen zijn verantwoordelijk voor 40 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Dat zit onder andere in het energiegebruik: de CO2-uitstoot die gepaard gaat met het verwarmen, koelen en verlichten van al die gebouwen.
Wat doen wij hieraan? Het klimaatakkoord van Parijs inspireerde ons om een Deltaplan te ontwikkelen om alle gebouwen ‘Paris Proof’ te maken, ofwel het energiegebruik met twee derde te verminderen. En de energie die nog wordt gebruikt, komt van duurzame energiebronnen.
Bij Paris Proof gaat het niet om een label, maar om het werkelijk gebruik op de meter en daarmee om de werkelijke CO2 uitstoot. Het geeft een helder inzicht waar je staat en wat nog gedaan moet worden om aan de klimaatdoelstelling van Parijs te voldoen.
CO2-reduceren: materialen en bouwproces
Naast energiereductie in gebouwen werken we ook aan het terugdringen van de CO2-uitstoot die bouwmaterialen en het bouwproces veroorzaken, zowel bij renovatie als nieuwbouw. De bouwindustrie produceert momenteel zo’n 11 procent van de CO2-uitstoot in Nederland. Dat is al jaren zo, en zelfs de coronacrisis heeft daar geen positieve wending aan gegeven.
Wat doen wij hieraan? De hele bouwketen zal mee moeten verduurzamen. Van CO2-neutrale gebouwen naar CO2-neutrale productie, bouw en sloop/hergebruik!
Deze zogenaamde ‘materiaalgebonden emissies, zijn nu nog een blinde vlek in het aanpakken van CO2-uitstoot. DGBC werkt daarom aan het vaststellen van een maximaal CO2-budget per gebouw, waar zowel bedrijven en nu ook de overheid zich aan verbinden. Dit programma wordt ook in andere Europese landen uitgerold.
Klimaatadaptatie
Onze steden moeten klimaatrobuust worden, ofwel bestand worden tegen wateroverlast, hittestress, droogte en overstroming.
Wat doen wij hieraan? Via lokale klimaatstresstesten maken wij overheden en private partijen duidelijk welke gebieden het meest kwetsbaar zijn extreem weer. Op die plekken is actie nodig, zowel op publiek als privaat terrein.
Gezonde mensen in gezonde gebouwen in een gezonde omgeving
Direct en indirect beïnvloedt een gebouw én de gebouwde omgeving onze gezondheid en hoe we ons voelen. Dan gaat het om de voorzieningen in de buurt, hoeveel openbaar groen er is – en hoe het is ingericht. Dit sociale aspect hoort bij onze integrale kijk op verduurzaming; we werken dit uit met onze partners.
Biodiversiteit en ecosystemen
De gebouwde omgeving kan een positieve bijdrage leveren aan biodiversiteit en ecologie op alle niveaus. Maar dat is nu nog bepaald niet het geval. Steden en infrastructuur verdrongen de natuur. De gevolgen blijven niet uit. In feite was de stikstofcrisis een juridische noodrem om biodiversiteit te beschermen, maar daardoor liggen bouwprojecten soms stil. Door radicaal anders (namelijk emissievrij) te bouwen kan de bouwsector zelf heel veel aan dit probleem doen. De urgentie is groot om de grondstoffen die we gebruiken efficiënter in te zetten; minder en beter. Het is de hoogste tijd om de ‘planetaire grenzen’ te erkennen en daarnaar te handelen.
3. Waar willen we heen
CO2-reductie (Paris Proof)
Alle gebouwen en gebieden in Nederland zijn in 2040 Paris Proof. Dit betekent dat gebouwen in 2040 geen CO2 meer uitstoten.
Circulariteit
De milieu-impact van de bouwsector in Nederland is 50 procent lager in 2030 ten opzichte van 2020, waarbij grondstoffen maximaal worden hergebruikt.
Klimaatadaptatie
We streven ernaar dat alle nieuwe gebouwen en gebiedsontwikkelingen in 2023 klimaatadaptief worden gebouwd. Voor alle bestaande gebouwen en gebieden worden de komende jaren tot 2040 klimaatadaptieve maatregelen genomen.
Gezondheid
We verduurzamen van de gebouwde omgeving zó dat we meteen ook een positieve bijdrage leveren aan gezondheid en welzijn van bewoners en gebruikers.
Biodiversiteit
In 2030 heeft Nederland een verdubbeling van het aantal groene en biodiverse vierkante meters. Biodiversiteit is een belangrijk onderdeel van onze tools en instrumenten.
4. Hoe komen we daar
HOLISTISCH EN INTEGRAAL
Er is maar één goeie manier om te verduurzamen; niet in losse maatregelen, maar via een integraal pakket voor de hele duurzame gebouwde omgeving. Per onderdeel stellen we concrete doelen.
CO2 NAAR NUL
DGBC heeft berekend wat er nodig is om een gebouw te laten passen binnen de Parijse klimaatdoelstellingen. We noemen dat Paris Proof. Concreet betekent dit dat een gebouw een maximaal aantal kWh per vierkante meter per jaar mag gebruiken. We kijken hierbij naar het werkelijk verbruik, niet op het theoretische energielabel. Doel is om de totale gebouwde omgeving CO2-neutraal te maken.
Praktisch en met voorbeelden
Met praktische tools (routekaarten en beslisbomen) laten we zien wat de eigenaar moet doen. Onze aanpak stemmen we goed af met certificeringsmethodes zoals BREEAM en GRESB. Ook toont DGBC de beste voorbeelden en businesscases uit de praktijk. Op die manier stimuleren we de sector om sterke voorbeelden te volgen.
Meer samenwerking
We stimuleren samenwerking tussen partijen in de bouw- en vastgoedsector. Samen met meer dan 100 marktpartijen werken we aan het versnellen van de CO2-reductie in de gebouwde omgeving. Daarnaast delen we kennis met andere sectoren, zoals de energiesector en de publieke sector.
Commitment
Verschillende marktpartijen hebben het zogenoemde Paris Proof Commitment ondertekend; zij verlagen hun energieverbruik met twee derde – en daarmee ook hun CO₂-emissies.
CIRCULARITEIT
Concreet en meetbaar
We maken circulariteit concreet en meetbaar voor de gehele bouw- en vastgoedsector. Dit past in ons werk voor de transitie naar een nieuw economisch model. We zien dat de lineaire bouweconomie plaats maakt voor een circulaire bouweconomie. Deze transitie jagen we aan door enerzijds de businesscase te laten zien en anderzijds de juridische barrières te agenderen.
Circulaire koplopers verbinden
De koplopers in de sector brengen wij bij elkaar. Met hum inspirerende voorbeelden kunnen zij de gehele vastgoedsector te mobiliseren. Ook delen we kennis en zwengelen we discussies aan met overheid en bedrijven. Dat is hard nodig, voor betere randvoorwaarden.
Welke randvoorwaarden zijn nodig?
Het is nodig om materiaal, grondstof en CO2-impact te belasten. Dat is een van de manieren waarop de overheid duidelijke kaders kan stellen om een circulaire bouweconomie te stimuleren.
De overheid kan er ook voor zorgen dat een eenduidige methodiek voor circulariteit in de hele bouw- en vastgoedsector wordt toegepast.
KLIMAATADAPTATIE
Ontwikkeling van raamwerk voor klimaatadaptieve gebouwen
We ontwikkelen een eenduidige taal voor gebouwen die tegen klimaatverandering bestand zijn, ofwel klimaatadaptieve gebouwen. Deze taal is niet alleen belangrijk voor gebruikers van gebouwen, maar ook voor investeerders, overheden en verzekeraars. Die gebouwen hebben namelijk een langere levensduur en het verblijf erin is prettig, vaak in een groene omgeving.
Gebiedsbrede visie op klimaatadaptatie
Klimaatadaptief ontwikkelen gebeurt niet alleen op gebouwniveau, maar juist ook op gebiedsniveau. Zo zien we snel waar er wél en waar vooral níet moet worden gebouwd.
Stimuleren van natuurontwikkeling in stedelijk gebied
Steden kampen met problemen als droogte, hittestress en wateroverlast. Natuurontwikkeling in stedelijk gebied is daarom prioriteit. We stimuleren vergroening van de bestaande stad.
Vooruit durven kijken
Klimaatomstandigheden maken dat gebouwde omgeving in sommige delen van de wereld weer moet worden teruggegeven aan de natuur. Die langere termijn heeft gevolgen voor de keuzes die we nu maken. We ontwikkelen daarom bijvoorbeeld een exit-strategie.
Welke randvoorwaarden zijn nodig?
Een rijksbrede visie
Een rijksbrede visie op ruimtelijke ordening is nodig om duidelijk te krijgen waar nog wel en waar juist niet gebouwd kan worden. We zoeken alvast naar prikkels die duurzame keuzes nu al kunnen belonen.
GEZONDHEID
Harde en zachte eisen in balans
Ongezonde gebouwen en gebieden zijn een sluimerend gevaar dat dag aan dag impact heeft op de gezondheid van ons als gebruikers. Het is zaak die situatie zo snel mogelijk te veranderen. Naast luchtkwaliteit en daglichttoetreding zijn er meer factoren van invloed op onze gezondheid. Zo draagt biophilic design bij aan ons welbevinden, want dit is een inrichting met natuurlijke elementen zoals planten. Wij brengen harde en zachte gezondheidseisen in balans, waardoor het optimaal meetbaar gezond is.
Gezondheid is de beste maatstaf voor het bepalen van een beginpunt van energietransitie en klimaatadaptatie. Zo is een duurzaam en klimaatbestendig gebouw ook een voorbeeld van gezondheidsrenovatie.
BIODIVERSITEIT
Eenduidige richtlijnen
Voor natuur in de gebouwde omgeving bestaan geen heldere eisen vanuit de landelijke overheid. Ook provinciale en lokale regels zijn – hoe goed bedoeld – vaak heel verschillend. In samenwerking met NL Greenlabel werken we daarom aan eenduidige richtlijnen en meetmethoden die breed gedragen worden.
Emissievrij bouwen
DGBC wil de noodzakelijke veranderingen in de bouwsector versnellen. Emissievrij bouwen is een doel dat in de gehele keten (niet alleen op de bouwplaats) moet doordringen als het nieuwe normaal.
Kennis en instrumenten: Natuurinclusief bouwen, biobased materialen en nature based oplossingen
Natuurinclusief bouwen, nature based solutions en circulaire (biobased) materialen. Als de bouwsector dit goed en verantwoord doet dan verbeteren we per saldo de biodiversiteit en ecologie. Door blauw (water) en groen (bomen en andere beplanting) te combineren helpen we biodiversiteit en ecologie én we maken een omgeving die prettiger en gezonder is – want minder hittestress en meer waterberging. Op dit vlak is nog veel kennis te ontwikkelen en praktijkervaring op te doen. DGBC zet zich in voor meer kennis, tools en instrumenten.
5. Hoe is de voortgang
Organisatie SDG 11
De programma’s van DGBC zijn verbonden met de SDG-doelstellingen. We versterken de overeenkomsten en kijken ook naar wat er mogelijk nog aan te vullen is. We kijken daarnaast ook naar welke expertise wij nog missen binnen de diverse programma’s en we nodigen deskundigen uit om deel te nemen. Daarnaast rapporteren wij jaarlijks DGBC-breed over de voortgang rond SDG 11.