Framework Climate Adaptive Buildings

Een duurzame gebouwde omgeving is voorbereid op een veranderend klimaat. De gevolgen van klimaatverandering zijn immers al merkbaar, ook voor gebouweigenaren. Denk maar aan wateroverlast door hoosbuien, verzakkingen van panden en scheuring van rioolaansluitingen door droogte.
Stilzitten is voor gebouweigenaren, woningcorporaties, beleggers en overheden geen optie meer. Zij moeten nu handelen naar geconstateerde risico’s, maar weten vaak niet hoe.

Met een brede alliantie van financiële instellingen, kennisinstituten, adviseurs en overheden is daarom gewerkt aan een Framework for Climate Adaptive Buildings. Het framework bestaat uit drie delen waarin een open, eenduidige aanpak staat voor het vaststellen van fysieke klimaatrisico’s voor bestaande gebouwen met verschillende gebouwfuncties zoals wonen, kantoren, zorg en logistiek. Er zijn vier thema’s gekozen die voor Nederland als grootste risico gelden: hitte, droogte, wateroverlast en overstroming.

Drie stappen

De aanpak gaat uit van drie stappen:

1: Het inschatten van de klimaateffecten voor de omgeving van een gebouw

2: Het bepalen van de gebouwspecifieke kwetsbaarheid

3: Het definiëren van gebieds- & gebouwmaatregelen.

Op basis van de omgevingsscore (deel 1) en gebouwscore (deel 2) samen kan vervolgens een klimaatrisicoscore voor het gebouw worden vastgesteld. Daarna gaat het om het definiëren van gebieds- & gebouwmaatregelen die kunnen helpen om de geconstateerde risico’s tegen te gaan of weg te nemen (deel 3).

Gebouweigenaren krijgen op deze manier een beeld van de kwetsbare gebouwen in hun portfolio. De methode plaatst rode vlaggen op dat deel van je gebouwenportfolio waar je beter naar moet kijken.

Deel 1: de omgevingsscore

Het eerste deel behandelt de eerste stap van de aanpak: inzicht in de omgeving van het gebouw. De publicatie beschrijft een eenduidige methodiek om een beeld te krijgen van het effect van klimaatverandering op de directe omgeving van een gebouw. De scoreberekening in de aanpak werkt met gratis beschikbare en voor iedereen toegankelijke open data van de Klimaateffectatlas. Daardoor heeft iedereen hetzelfde uitgangspunt en daarmee kunnen adviseurs instrumenten ontwikkelen om bijvoorbeeld hele vastgoedportfolio’s door te rekenen op fysieke klimaatrisico’s.
Het gebruik van vrij beschikbare gegevens, en duidelijkheid over de achterliggende methodes verbetert de vergelijkbaarheid en reproduceerbaarheid van klimaatrisico-analyses.

Gepubliceerd november 2022

Download het rapport - deel 1

Deel 2: de gebouwscore

In dit tweede deel draait het volledig om het inschatten van de ‘kwetsbaarheid’ van een gebouw ten opzichte van de geconstateerde klimaateffecten in de omgeving van het gebouw. Er wordt gekeken naar gebouwkenmerken die dempend kunnen werken op het risico voor het gebouw, zoals bijvoorbeeld zonwering aan de buitenkant tegen hittestress. Met een beperkte set aan gebouwkenmerken wordt een gebouwscore berekend.

Het bepalen van de gebouwscore is mogelijk op zo’n gedetailleerd niveau, dat elk pand een unieke klimaatrisicoscore krijgt voor de thema’s hitte, paalrot, verschilzetting, wateroverlast en overstroming. De scores zijn duidelijk, van zeer laag tot zeer hoog en de methodiek is volledig transparant. Daardoor is het mogelijk binnen een portefeuille panden met elkaar te vergelijken: niet alleen per locatie, maar bijvoorbeeld ook per klimaatthema.

Gepubliceerd juli 2023

Download het rapport - deel 2

Deel 3: de adaptatiestrategie

In dit derde deel gaat het om het definiëren van gebieds- & gebouwmaatregelen die kunnen helpen om de geconstateerde risico’s tegen te gaan of weg te nemen. Oftewel, de adaptatiestrategie.

Gepubliceerd juni 2024

Download het rapport - deel 3

Levend document

Het Framework for Climate Adaptive Buildings groeit mee met de kennis en de veranderende data en blijft daarmee een levend document.

Klimaatrisico is steeds belangrijker bij investeringen en bouwplannen, maar er zijn nog geen heldere normen of grenswaarden vastgesteld zoals dat voor veel klassieke milieuthema’s, zoals geluid en luchtkwaliteit, wel het geval is.

Er is daarnaast nog weinig bekend over de exacte invloed van klimaatscenario’s om de gebouwde omgeving. Niet alle relevante thema’s zijn daarom opgenomen in de standdaard-aanpak. Er is bijvoorbeeld geen betrouwbare data beschikbaar over stormen en hagelbuien. Deze thema’s zijn daarom niet meegenomen. Het KNMI publiceerde eind 2023 nieuwe scenario’s en het is waarschijnlijk dat ook de kaartdata daaraan wordt aangepast.

Meer weten over de funderingskaarten die worden gebruikt bij paalrot in het Framework? Lees meer.

Betrokken partners

Het Framework for Climate Adaptive Buildings is mede mogelijk gemaakt door ruim 40 partijen, waaronder vastgoedbeleggers, financiële instellingen, kennisinstituten, adviseurs en overheden. Dit zijn: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Provincie Gelderland, Provincie Utrecht, Provincie Zuid-Holland, Metropoolregio Amsterdam, ING, Rabobank, ABN AMRO, Verbond van Verzekeraars, W/E, Bouwinvest, MN, a.s.r. real estate, CBRE IM, Vesteda, IVBN, Altera, NSI, Achmea Real Estate, BPD, Esri Nederland, Wereldhave, Sweco, Climate Adaptation Services, Nelen & Schuurmans, TAUW, Arcadis, HKV, Deltares, Nieman, Royal HaskoningDHV, Hogeschool van Amsterdam, Witteveen+Bos, &Flux, stichting RIONED, OSKA, Groene Huisvesters en Merosch.